Foto gemaakt door Sem van der Wal/ANP: Een GGD-medewerker met het AstraZeneca-vaccin
De maand april 2021 van de derde golf.
De maanden maart en april vormen 'de piek' van de derde golf.
Het RIVM onderscheidt deze derde golf niet als een aparte golf, maar als een opnieuw oplaaiende piek van de Delta (tweede) golf. Echter in de media wordt deze opnieuw oplaaiende piek "de derde golf" genoemd. (Rijksoverheid als bron over de hele derde golf:) April werd de maand van “volhouden” . 26 juni 2021: geleidelijke opening uitgaansleven met coronatoegangsbewijs. 10 juli 2021: Na ‘dansen met Janssen’ gaan de clubs weer dicht. 25 september 2021: coronatoegangsbewijs haast overal verplicht.
Opmerking vooraf: Het tijdstip waarop ik nu deze website/ dit onderzoek op basis van vooral mediateksten vervolg is november 2023. Tot nu toe ben ik hier elke maand begonnen met cijfers van besmettingen en ziekenhuisopnames. Het is voor mij echter steeds moeilijker geworden, eigenlijk onmogelijk, om die cijfers nog op internet te vinden. Voor het vervolg van deze website stop ik met deze cijfers vooraf te geven. Daarvoor in de plaats heb ik nu meer cijfers opgenomen, die in kranten en persconferenties worden gegeven. Daar zijn nu ook de vaccinatie cijfers bijgekomen. Het voordeel van vermelding van de nodige cijfers uit deze bronnen is, dat zij daar ook meer in context worden gegeven.
Inhoud
Inleiding
Afwisselend media ("krantenkoppen") en persconferenties met als belangrijkste onderwerpen:
Toenemende ongelijkheid onder burgers in spaargeld Door de vaccin-vertragingen zijn zwakheden van Europa des te duidelijker geworden De gemelde risico’s van Astra Zeneca en Janssen & Janssen geven verdere vertragingen in vaccinaties Eind april komt het vaccineren op stoom. Kleine opening in de samenleving Grote zorgen over vaccinatiebereidheid in achterstandswijken Vooral kleine bedrijven hebben het erg moeilijk in deze tijd; veel bedrijfsbeëindigingen verwacht Google en Microsoft zien mede door de pandemie de winsten stijgen Openstaande geldkraan ECB roept tegenspraak op
INLEIDING
Het kabinet-Rutte III was vanaf 15 januari 2021 demissionair en is dat ook deze maand nog steeds. 17 maart waren de verkiezingen. Deze maand gaan de zogenaamde Fieldlabs van start. Het is ook de maand van het experimenteren met sneltests, code app, routeplan en het af en toe aankondigen van versoepelingen in de maatregelen. In het algemeen worstelt de regering met het gehoor geven aan de vragen over het meer perspectief bieden aan burgers en vooral kleine ondernemers. Dat worstelen blijkt uit de discussies binnen het kabinet, uit aankondigingen van gedeeltelijke opheffing van lockdowns en de bovenstaande bovengenoemde experimenten met nieuwe technieken. Op zichzelf roepen dan de sneltesten en het terugtrekken van beloftes ook weer de nodige discussies op. Dat geldt ook voor sommige fieldlabs. De uiteindelijk gewaagde versoepelingen aan het einde van deze maand hangen niet zo zeer samen met daling van de besmettingen, maar vooral met de voortgang van het vaccineren.
AFWISSELEND MEDIA ("krantenkoppen") EN PERSCONFERENTIES
Opmerking vooraf: Tot nu toe heb ik bij de weergegeven artikelen steeds gemeld of en hoe ik die ingekort heb. Ik blijf een onderscheid maken tussen: 1. artikelen die belangrijk zijn voor de theoretische reikwijdte van deze website en 2. artikelen die ingaan op het dagelijkse leven tijdens Coronatijd, inclusief terugkomende berichten over Covid maatregelen, vaccinaties, doen en laten van burgers enzovoort. Ad 1 zijn herkenbaar door de vette titel. Alleen bij deze artikelen blijf ik opmerken maken over of en hoe ik die ingekort heb. Ad 2 zijn vrijwel altijd ingekort. Daar maak ik die opmerking niet meer. Als het interviews betreft met veel letterlijke citaten blijf ik die, juist vanwege het belang van details in 'straatniveau - waarheid', nauwgezet weergeven. Zie eventueel eerdere stukken over selectie van artikelen in het algemeen (Menu--En toen kwam Corona ...--Inleiding )
Krantenkop op Vrijdag 2 april 2021 Leugens van Rutte om ‘functie elders voor Pieter Omtzigt’ Een motie van wantrouwen tegen Rutte door de gehele oppositie, haalde het niet. De situatie van de Corona crisis gaf daarin de doorslag. Een motie van afkeuring haalde het wel. Dat gaf nog de hoop dat Rutte uit zichzelf zou aftreden. Maar Rutte verklaarde diep in de nacht voor de camera’s dat hij geen moment aan opstappen had gedacht. Hij verliet daarna opgewekt als altijd de Tweede Kamer. Vooral Sigrid Kaag, die de verkiezingen won met een pleidooi voor ‘nieuw leiderschap’, kan zich het, ook door haar geboden geitenpaadje voor Rutte, aantrekken. De hoop blijft dat Rutte zich bij de kabinetsformatie nederig zal opstellen.
Krantenkoppen op Zaterdag 3 april 2021 RIVM meldt 7682 nieuwe besmettingen. Dat zijn er 413 meer dan vrijdag. Er werden 31 sterfgevallen gemeld, veertien meer dan vrijdag. In de afgelopen week werden dagelijks gemiddeld 7225 besmettingen per dag geregistreerd; de zeven dagen ervoor 7221. Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding meldt zaterdag 2348 (18 meer dan vrijdag) opgenomen covidpatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen. Van hen liggen er 734 op de intensive care, een stijging van 29 ten opzichte van de dag ervoor.
Vervolg krantenkoppen op Zaterdag 3 april 2021 Burgemeester Halsema van Amsterdam doet oproep om de terrassen te openen. De burgemeesters van de vier grote steden en ook Koninklijke Horeca Nederland steunen haar. Halsema in een interview: “Ik zie liever dat mensen een beetje geordend op een terras gaan zitten, omdat de horeca echt wel oplet, in plaats van dat duizend mensen rond het beeld van Vondel in het Vondelpark zitten”. de Burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb laat een woordvoerder tegen Rijnmond zeggen, dat door het openen van buitenruimten de druk op parken, waar het met het de stijgende temperaturen regelmatig te druk is, kan worden verminderd. Daarnaast is het door de toenemende drukte niet meer te doen om de coronamaatregelen te handhaven. Ook de burgemeesters van Utrecht en Den Haag steunen de oproep van Halsema. Sharon Dijksma van Utrecht tegen Radio Utrecht: "Dit geeft mensen letterlijk de ruimte om op een verantwoorde manier erop uit te gaan". De voorzitter van het Veiligheidsberaad Hubert Bruls denkt er net zo over. De algemeen directeur van de brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland Dirk Beljaarts, is blij met de steun van de burgemeesters: “Voor het kabinet is de mening van de burgemeesters belangrijk: Dat de avondklok een uur is verlengd was ook op hun verzoek. Deze oproep om terrassen te openen, is een soortgelijke. Het heeft te maken met veiligheid, draagvlak en handhavingscapaciteit. De horeca kan deel uitmaken van de oplossing voor de grote drukte in de openbare ruimte. Wij kunnen drukte reguleren. Ondernemers en personeel zijn getraind om op te letten”.
Krantenkop op Maandag 5 april 2021 De vaccincrisis roept voor Europa fundamentele vragen op; Hoe een Eurocommissaris de trage Europese verwerving van vaccins doorbreekt (Sterk ingekort en volgorde van de alinea’s veranderd) “Onaanvaardbaar traag” noemde de Wereldgezondheidsorganisatie de Europese vaccinatiecampagne vorige week. Het is de industriële kant van het vaccineren waar de EU het heeft laten afweten. Europa benaderde dit teveel als een ‘normale’ aankoop op de vrije markt, in plaats van zich intensief met industriële productie te bemoeien. De Amerikaanse vaccin-chef Moncef Slaoui schreef onlangs in The New York Times, dat de EU winkelde als een consument voor vaccins: “Ze gingen ervan uit dat het voldoende zou zijn om simpelweg een contract te sluiten om doses te krijgen”. Terwijl de Amerikaanse overheid ”nauw zaken ging doen met de fabrikanten”. Door de vaccincrisis is tegelijkertijd een identiteitscrisis van Europa bloot komen te liggen. De vaccincrisis roept voor Europa fundamentele vragen op over de open economie, de rol van de staat in de industrie en de noodzaak ‘autonomer’ te worden. De discussies daarover lopen in de EU al langer, maar krijgen door het vaccinindustriebeleid dat nu uit de grond wordt gestampt extra urgentie. In ruil voor een Duitse voorzitter van de Europese Commissie bedong de Franse president Emmanuel Macron in 2019 een superportefeuille voor de Franse Eurocommissaris Thierry Breton. Hij kreeg in zijn portefeuille naast interne markt onder meer ook kunstmatige intelligentie, data, 5G, defensie en ruimtevaart. Volgens sommigen opereert hij meer als CEO dan als Eurocommissaris. Deze voormalige Franse über-CEO Thierry Breton stond afgelopen decennia onder meer aan het hoofd van de Franse (staats)bedrijven Bull, Thomson en France Télécom. De Duitse Europarlementariër Christian Ehler (CDU) zegt daarover: “Hij wil voortdurend cijfers zien, tabellen en resultaten kunnen controleren. Hij denkt steeds in scenario’s: wat als het zo loopt? En welke informatie hebben we nodig om die optie door te denken? Dat is heel nuttig in dit soort onzekere tijden, daarin zie je echt een zakenman”. Breton, die in de Franse pers inmiddels “Monsieur Vaccin” wordt genoemd, is zo het gezicht geworden van een opdracht die allereerst vooral een inhaalslag is. Sinds enkele weken is niemand in Europa zo’n zichtbare vaccin-chef als Breton. Onlangs richtte hij zich haast direct tot de farma bazen met de uitspraak: “Ik zou niet durven zeggen dat ik de fabrieken al beter ken. Maar ik ben wel ter plekke”. Ter plekke was de Fransman de afgelopen weken overal: in witte beschermingskleding in een Moderna-fabriek in Zwitserland, strak in het pak bij een afvul-locatie in Barcelona, aan tafel met zorgambtenaren in Letland en Hongarije.
Thierry Breton bij bezoeken aan verschillende farmacie bedrijven voor o.a. Pfizer. Foto's Stefan Wermuth en Kenzo Tribouillard / AFP
Sinds eind januari leidt Breton een nieuwe ‘taskforce’ binnen de Europese Commissie die de vaccinproductie in Europa moet opvoeren. Een EU-diplomaat: “Je zou willen dat Breton vorig jaar in die fabrieken had gestaan. Het kan snel gaan: waar Europa in januari nog 30 miljoen vaccins per maand produceerde, is dat inmiddels al het drievoudige en zal het naar verwachting eind dit jaar 150 miljoen zijn. De persoonlijke bemoeienis van Breton helpt, zeggen EU-ambtenaren: "Lijntjes zijn korter, contacten warmer". Als Eurocommissaris was Breton ook al voor het uitbreken van de pandemie een uitgesproken pleitbezorger van een krachtiger, autonomer Europa. Voor hem is het streven naar vaccinautonomie dan ook meer dan alleen een inhaalslag, maar ook “een geweldige testcase”, merkt een EU-ambtenaar op. Mensen die met hem werken benadrukken zijn scherpe politieke kant. Ehler: “Het is zeldzaam dat iemand zo goed kan switchen tussen twee werelden”. Bij kleine, handelgedreven landen als Nederland die de open Europese economie verdedigen, levert het aantreden van Breton als commissaris al vanaf het begin van zijn aantreden argwaan op. Den Haag erkent weliswaar dat nu, bij de productie van vaccins, overheidsingrijpen wellicht bittere noodzaak is. Daarnaast is Europese autonomie en industriepolitiek zelfs voor Nederland geen vies woord meer. Maar toch kijkt men met zorg naar een invloedrijke Eurocommissaris die de rol van de staat in de economie wel héél sterk wil maken en de Europese autonomie zo najaagt. Slaagt zijn vaccinmissie, dan groeit zijn aanzien verder. Maar dat betekent niet dat discussies over industriepolitiek, staatsinterventie en Europese autonomie daarmee beslecht zijn. Volgens Ehler (Duitse Euro CDU parlementariër) is het trouwens kortzichtig Breton alleen als een klassieke Franse Eurocommissaris te zien: “Hij snapt heel goed dat volledige autonomie een illusie is”.
Vervolg Krantenkoppen op Dinsdag 6 april 2021 Het risico van het AstraZeneca-vaccin Het risico van AstraZeneca is waarschijnlijk de zeldzame combinatie van trombose met een tekort aan bloedplaatjes, zegt Marco Cavaleri, hoofd vaccinatiestrategie van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Maar de voordelen van het vaccin wegen volgens Cavaleri nog steeds op tegen de risico’s. Woensdag komt het EMA naar verwachting met een officieel oordeel over de veiligheid van het AstraZeneca-vaccin. De veiligheidscommissie (PRAC) boog zich met een groep medische experts over de tientallen meldingen van de zeldzame trombosevorm die mensen in een aantal Europese landen kregen na een prik met dit vaccin. Tot 31 maart zijn er 62 meldingen gedaan van hersentrombose na een prik met het AstraZeneca-vaccin, zei EMA-topvrouw Emer Cooke. 44 daarvan waren in de EU plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland. Daarvan waren 14 fataal. Met 9,2 miljoen geprikte doses komt dat neer op een risico van 5 op 1 miljoen gevaccineerden (ofwel 0,5 op 100.000). Hersentrombose komt normaal gesproken voor bij gemiddeld 5 op de 1 miljoen mensen per jaar. Bij de vaccins van Pfizer of van Moderna zijn deze aandoeningen tot nu toe nauwelijks gemeld.
Krantenkoppen op Woensdag 7 april 2021 Kabinet bekijkt of terrassen open kunnen en de avondklok van tafel kan. De in het kabinet voorgestelde versoepelingen zouden aan het OMT zijn voorgelegd. De voorstellen staan nu op de agenda voor het Catshuisoverleg aanstaande zondag. De volgende coronapersconferentie staat volgende week dinsdag op de rol. Tijdens de vorige briefing van het RIVM aan de Tweede Kamer twee weken geleden waarschuwde directeur Jaap van Dissel nog voor overvolle ic's. Tijdens de vorige coronapersconferentie op 23 maart kondigde het kabinet aan dat het snel stijgende aantal besmettingen versoepelingen van de restricties in de weg stond. Als enige concessie werd de avondklok met een uur opgerekt, omdat het met de zomertijd langer licht blijft. Sindsdien is de druk gegroeid om in ieder geval in de buitenlucht meer toe te staan. Maandag werd bekend dat het RIVM zijn prognose over de derde golf van het virus heeft bijgesteld. Volgens de nieuwste doorrekeningen zal de piek van de virusgolf zich sneller voordoen en minder groot zijn dan eerder voorspeld. Woensdag rapporteerde het RIVM, 6409 nieuwe infecties; een toename van 831 vergeleken met Dinsdag. Toch is dat nog minder dan het gemiddelde van de afgelopen week, toen er dagelijks ongeveer 6677 nieuwe besmettingen bij kwamen. In alle 25 regio's wordt de situatie desondanks nog steeds als 'zeer ernstig' bestempeld.
Vervolg krantenkoppen op Woensdag 7 april 2021 Voordelen AstraZeneca-vaccin wegen op tegen risico's van zeldzame bijwerkingen. Dat concludeert het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA)
Een zorgmedewerker wordt ingeënt
met het vaccin van AstraZeneca
bij GGD Haaglanden.
Foto: Sem van der Wal/ANP
Er zijn weliswaar relatief veel problemen bij vrouwen jonger dan 60. België gebruikt AstraZeneca de komende maand alleen voor mensen ouder dan 55 jaar. Hugo de Jonge neemt nog geen besluit. Hij wacht een advies van de Gezondheidsraad af. Dat komt donderdag. Twijfels over het Het AstraZeneca-vaccin heeft de inentingen in Nederland flink vertraagd. Na een eerdere algehele pauze stopte het ministerie van Volksgezondheid vorige week het gebruik van het middel bij mensen jonger dan 60 jaar. Britten blijven doorprikken, maar stoppen voor de zekerheid wel met het toedienen van het AstraZeneca-vaccin aan mensen onder de 30 jaar. De Britten zijn de maatschappelijke maatregelen om het virus tegen te gaan ook al behoorlijk aan het versoepelen. Daar is nu ongeveer de helft van de bevolking ten minste eenmaal gevaccineerd. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) riep destijds op verder te prikken. De WHO heeft vaker kritiek geuit op de vaccinatiecampagnes in de Europese Unie, die veel te langzaam zouden verlopen.
Vervolg krantenkoppen op Woensdag 7 april 2021 Klaas Knot van DNB gooit steen in vijver van ECB Dankzij het vlotte economische herstel kan de Europese Centrale Bank al na de zomer haar omstreden crisis aankopen terugschroeven liet Klaas Knot, directeur Nederlandse Bank woensdagochtend weten in een interview met persbureau Reuters . Om de economie van de eurozone door de coronacrisis te helpen, koopt de Europese Centrale Bank (ECB) sinds een jaar extra staats- en bedrijfsschulden op. In totaal heeft de centrale bank hiervoor 1.850 miljard euro gereserveerd, waarvan op dit moment al de helft is uitgegeven. Het idee achter het zogenoemde ‘Pandemic Emergency Purchase Programme’ is dat ondernemingen en overheden goedkoper kunnen lenen. Dat zou goed zijn voor de economische activiteit, waardoor banen behouden blijven. Het lijkt Klaas Knot logisch, ’dat we vanaf het derde kwartaal de pandemie-noodaankopen geleidelijk kunnen gaan afbouwen en ze beëindigen in maart 2022, zoals voorzien’. Deze week verhoogde het Internationaal Monetair Fonds haar groeiverwachting voor de eurozone. De economie zal dit jaar niet 4,2 procent, naar 4,4 procent groeien. Voor Nederland zijn de voorspellingen iets soberder: 3,5 procent. Al is dat nog altijd veel meer dan de ruim 2 procent waar het Centraal Planbureau op rekent. Veel hangt daarbij af van het vaccinatietempo. Vooral de Zuid-Europese landen, pleitten in het verleden telkens weer voor verlenging of uitbreiding van de steunaankopen. Knots uitspraken zullen zij hem wellicht niet in dank afnemen. In landen als Nederland en Duitsland echter klagen spaarders en pensioenfondsen al jaren over de miljardenvloed uit Frankfurt. Die houdt de rente laag. Daardoor kunnen de pensioenuitkeringen niet meestijgen met de inflatie, en moeten ze in sommige gevallen zelfs worden verlaagd. Naar verluidt was de sfeer op de hoogste verdiepingen van het hoofdkwartier in Frankfurt, waar de belangrijkste bestuurders zetelen, op sommige momenten ijzig. Meerdere Duitsers vertrokken met ruzie. Zelf noemt Knot in het vraaggesprek de stijgende huizenprijzen als gevaarlijkste neveneffect: ‘Ik vind het behoorlijk zorgwekkend dat we de diepste recessie sinds de Tweede Wereldoorlog meemaken, maar dat de huizenprijzen onverminderd toenemen.’ Zelfs áls de ECB spoedig een punt zet achter haar pandemie-ingrepen, staat haar geldkraan overigens nog wijd open. Het oude schuldaankoopprogramma, dat stamt uit de eurocrisis, loopt namelijk gewoon door. De teller daarvan staat op een onwaarschijnlijke 2.948 miljard euro.
Krantenkoppen op Donderdag 8 april 2021 Baas mag noch test noch vaccinatie eisen Corona leidt tot veel arbeidsrechtkwesties bij werkgevers en werknemers. Nederland kent geen vaccinatieplicht, ook niet indirect door een kantoorverbod voor niet-ingeënte werknemers. De strenge privacywet AVG wet (Algemene Verordening Gegevensbescherming) verbiedt een werkgever om medische gegevens te verwerken. Alleen bij een specifiek aantal niet-essentiële sectoren mag van bezoekers een testuitslag gevraagd worden. Ook indirect verplichten, door bijvoorbeeld werknemers verbieden naar kantoor te komen als ze niet ingeënt zijn of hen te korten op salaris, mag niet. De werkgever mag mensen stimuleren om zich te laten vaccineren, zoals een bonus geven of een extra vakantiedag. Of zelfs tenten inrichten waar werkers gevaccineerd kunnen worden. Maar bijhouden wie gevaccineerd is en wie niet, dát mag niet. Ook mag een werkgever niet aan zijn personeel om een negatief testbewijs vragen. Wie naar Artis wil, moet binnenkort een negatief testbewijs laten zien. Dat is een zeer uitzonderlijke en tijdelijke situatie. Er is een speciale wet voor in de maak, de Tijdelijke Wet Testbewijzen Covid 19. Die regelt dat uitsluitend bij niet-essentiële sectoren op het gebied van cultuur, evenementen, georganiseerde jeugdactiviteiten, horeca en sport om een testuitslag gevraagd mag worden. Voor werknemers, zzp'ers en uitzendkrachten, ligt dat anders: Zij moeten om hun salaris te verdienen naar hun werk. Moet een werkgever doorbetalen bij een werknemer met een kind in quarantaine? Wellicht is een kind dat van school naar huis gestuurd wordt niet ziek. Dus de werknemer heeft geen recht op zorgverlof. In de eerste maanden van de pandemie probeerden werkgevers en werknemers dit soort situaties samen op te vangen. Voor werknemers die fysiek op het werk moeten verschijnen, zoals buschauffeurs en bouwvakkers, ligt de situatie anders. Ook voor mkb-bedrijven is er nauwelijks een oplossing. Het komt voor dat een baas lak heeft aan coronaregels. Dat kan hem flink wat geld kosten. Er is een rechtelijke uitspraak ‘dat werkgevers een vergaande verantwoordelijkheid voor de veiligheid en gezondheid van hun personeel hebben’. Het bouwbedrijf moest bijna €200.000,- betalen. Een werkgever moet een werknemer in staat stellen zijn vaccinatie te halen. Thuiswerken is geen recht. Maar de verwachting is, dat de verdeling na de crisis toch meer fiftyfifty zal zijn.'
Vervolg krantenkoppen op Donderdag 8 april 2021 Na ‘de leugen van Rutte’ sloot ChristenUnie afgelopen weekend deelname aan een kabinet met Mark Rutte uit. Fractievoorzitter Gert-Jan Segers geeft nu aan wel een 'constructieve rol' te kunnen spelen in het geval van een minderheidskabinet.
Gert-Jan Segers (ChristenUnie) wordt ontvangen door informateur Herman Tjeenk Willink (PvdA). Foto: Remko de Waal/ANP
Tjeenk Willink stelde woensdag op zijn eerste persconferentie als informateur dat het te makkelijk is om de demissionaire premier als enige de schuld te geven van de heersende bestuursstijl, die volgens critici te weinig ruimte biedt voor tegenmacht. Partijen die op voorhand niet met Rutte willen regeren hebben iets uit te leggen, stelde hij. Dat zijn er meerdere, bleek donderdag. Denk-fractievoorzitter Farid Azarkan zei na afloop van zijn ontmoeting met de informateur dat zijn boodschap hetzelfde was gebleven: 'Dat we een kabinet moeten hebben zonder Rutte.' Azarkan herhaalde de noodzaak van 'een andere bestuurscultuur met meer transparantie en meer openheid'. Dat kan het beste 'zonder de VVD en zonder Rutte'. Nieuwkomers BIJ1 en BBB zijn ook benieuwd naar een kabinet zonder VVD. Maar bovenal willen zij dat de coalitiefracties in de Kamer meer ruimte krijgen om zich vrij op te stellen. SGP-leider Kees van der Staaij vindt vooral dat oppositiepartijen in de Kamer vaker de krachten de krachten moeten bundelen om tegenmacht te bieden.
Vervolg krantenkoppen op Donderdag 8 april 2021 Hugo de Jonge besluit tot inperking van vaccineren met AstraZeneca. Op advies van de Gezondheidsraad heeft minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport donderdagavond besloten te stoppen met het coronavaccin van AstraZeneca voor mensen jonger dan zestig jaar. Zestigplussers moeten volgens de Gezondheidsraad juist in hoog tempo worden gevaccineerd, ook met AstraZeneca. Landen als Duitsland, Frankrijk en Spanje besloten donderdag ook bepaalde leeftijdsgroepen uit te blijven sluiten voor dit vaccin. De Britten kozen woensdag al voor dertig jaar als leeftijdsgrens. Woensdag had het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) juist nog geadviseerd door te gaan met het vaccin, omdat de bijwerking van bloedklontering tegelijk met bloedingen zich maar zeer zelden voordeed. Daarnaast stond na uitvoerig onderzoek nog steeds niet vast dat er een direct verband is tussen toediening van het vaccin en de genoemde verschijnselen. Per saldo is doorprikken verstandiger, zei het EMA, omdat zo vele doden en ic-opnames als gevolg van corona worden voorkomen. Nederlandse hematologen begrijpen vrijwel unaniem weinig van alle ophef over de zeldzame bijwerking. Inmiddels zijn in Nederland acht mensen getroffen door een afwijking in het bloed. Een van hen is overleden. Dit is duidelijk geworden nadat rond de vierhonderdduizend mensen zijn gevaccineerd met AstraZeneca. In totaal hebben drie miljoen vaccinaties plaats gevonden. Hoe triest ook, het aantal doden door vaccineren: Het aantal overledenen, dat door vaccineren wordt voorkomen, ligt volgens alle partijen vele malen hoger. De Jonge heeft niettemin de afgelopen weken al twee keer de toediening van het vaccin stopgezet. Dit heeft hij gedaan zonder het EMA-advies af te wachten. Hij beperkt nu vaccineren met Astra Zeneca tegen het EMA-advies in.
Vervolg krantenkoppen op Donderdag 8 april 2021 Sneltesten en Fieldlabs zijn misschien de manier om samenleving te heropenen Sommige musea, dierentuinen en pretparken openen de komende weken enkele dagen de deuren. Echter experts kijken bezorgd naar dit experiment: ‘Het is nog niet bepaald rustig in de ziekenhuizen’. Anders dan bij de Fieldlab-evenementen, hoeven bezoekers zich achteraf niet te laten testen. Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid over Sneltesten en Fieldlabs: "Het gaat niet om de vraag of het aantal besmettingen hierdoor hard toeneemt, maar of de locaties het organisatorisch aankunnen. Deze proeven zijn bedoeld om de techniek met sneltesten en de toegang met een code-app te testen". Bezoekers die moeten maximaal veertig uur voor hun bezoek een sneltest doen bij één van de aangewezen testlocaties. Als de uitslag negatief is, krijgen ze een code die ze kunnen invullen in de app "Corona Check". Die code wordt omgezet in een QR-code die op locatie wordt gescand. "Kijk, hier kunnen bezoekers een QR-code scannen voor de audiotour". Directeur Ellen Snoep van de Grote Kerk in Naarden wijst naar een bord in het koor van de kerk. De Grote Kerk is een van de 29 monumenten die meedoet met het proefproject Ze mogen na bijna vier maanden weer een paar dagen bezoekers ontvangen. De aangewezen monumenten zijn twee weken geleden geïnformeerd over een mogelijke heropening, maar pas dinsdagavond werd bekend wat open mocht en wanneer. Dat wordt krap gevonden. Daardoor waren aangewezenen niet of nauwelijks in staat open te gaan: 'Je wilt minstens een week hebben om bezoekers te informeren en tickets te kunnen verkopen'. Op vijf minuten lopen van de Grote Kerk staat het Vestingmuseum, gelegen in de verdedigingswallen van Naarden. 'Het is afwachten hoe het gaat lopen', zegt directeur Pieter Koudijs. Dit weekend lopen in het museum extra vrijwilligers rond om alles in goede banen te leiden. 'Zij scannen de QR-codes en desinfecteren oppervlakten die mensen veel aanraken.' Bij de monumenten wordt alles gedaan om een veilig bezoek te garanderen. Handen desinfecteren, mondkapjes en pijlen op de grond die de looprichting aangeven.
In de smalle ondergrondse gangen van het Vestingmuseum is slechts plaats voor zes bezoekers tegelijk. Koudijs is blij met de pilot: "We weten dat een veilig bezoek hier kan; dat hebben we eerder ook al laten zien. We hopen dat dit een stapje is in de richting van structurele heropening". Voor het Vestingmuseum levert de tijdelijke heropening financieel niets op: "Dit weekend zijn de tickets gratis. Daardoor lopen we waarschijnlijk €2000 omzet mis, maar we willen de drempel voor mensen zo laag mogelijk maken", zegt Koudijs. Ook voor de Grote Kerk is omzet niet de voornaamste reden om mee te doen met het experiment. Snoep: "We gaan er netto niet veel aan overhouden, maar het is fijn dat er stappen worden gemaakt".
Vervolg krantenkoppen op Donderdag 8 april 2021 Onduidelijkheid en vertraging door het besluit over vaccineren met Astra Zeneca Mensen jonger zestig krijgen het AstraZeneca-vaccin niet. Het advies van de Gezondheidsraad wijkt af van dat van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Het EMA concludeerde woensdag dat mogelijk een verband bestaat tussen het vaccin en de bijwerking, maar adviseerde óók vooral door te gaan met zoveel mogelijk Europeanen in alle leeftijdsgroepen te prikken. Volgens EMA heeft dat meer voordelen dan nadelen, omdat de gezondheidswinst van snel vaccineren opweegt tegen de kleine kans op zo’n zeldzame bijwerking. Volgens demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) ziet de Gezondheidsraad bij ouderen "vrijwel geen risico” op de zeer zeldzame bijwerking van ernstige trombose en een verlaagd aantal bloedplaatjes. Bij mensen onder de zestig, met name jongere vrouwen, is dat risico relatief gezien groter terwijl ze een minimale kans hebben ernstig ziek te worden door het coronavirus. “Dan kom je tot een andere risicoafweging”, aldus De Jonge.
Demissionair minister Hugo de Jonge reageert op de EMA. De EMA concludeerde anders dan de Gezondheidsraad Foto Laurens van Putten
De al zo ingewikkelde vaccinatiepuzzel moet deels opnieuw worden gelegd. Groepen zorgmedewerkers en medische risicogroepen onder de zestig die AstraZeneca zouden krijgen, moeten nu een ander vaccin hebben. Ook zestigplussers moeten een nieuwe afspraak maken. Terwijl het priktempo vorige maand juist fors was opgevoerd, Doordat Nederland twee keer achterelkaar heeft besloten met AstraZeneca te stoppen raak Nederland nu weer achterop. Het Verenigd Koninkrijk neemt meer risico: daar mogen mensen van onder de dertig een ander vaccin kiezen. Het relatieve voordeel is mogelijk wel, dat kwetsbare ouderen (de groep die in het ziekenhuis belandt), nu sneller met het AstraZeneca worden gevaccineerd. Maar afgelopen dagen liep de frustratie over de prikstop met AstraZeneca, midden in de derde golf, flink op. Trombose-experts spraken van „incidentenpolitiek” en vanuit de ziekenhuizen klonk de kritiek dat iedere dag dat met prikken gestopt moest worden weer grote gevolgen heeft. Bovendien zagen huisartsen in het hele land de afgelopen dagen het animo voor AstraZeneca onder zestigplussers dalen.
Krantenkop Zondag 11 april 2021 Voorgenomen versoepelingen worden uitgesteld. Het kabinet gaat aanstaande dinsdag geen versoepelingen aankondigen van de coronamaatregelen. Evenementen mogen onder Field lab voorwaarden misschien doorgaan. Na het overleg in het Catshuis, wordt dat gemeld aan diverse media door een woordvoerder van het kabinet. De eerder aangekondigde mogelijke versoepelingen zouden 21 april ingegaan zijn. Het ging om de opening van terrassen, het opheffen van de avondklok, het verder openen van winkels, het middelbaar, voortgezet en hoger onderwijs en de naschoolse opvang. Maar de besmettingscijfers en ziekenhuisopnamen zijn nog niet voldoende gedaald om de versoepelingen per 21 april door te voeren. Deze zijn minimaal met een week uitgesteld. Field lab heeft intussen namens de overheid en de evenementenbranche twee testevenementen georganiseerd in het Beatrixtheater in Utrecht. Dat betreft een congres en een cabaretvoorstelling. De conclusie na dit onderzoek is nu, dat ondanks de huidige lockdownmaatregelen evenementen onder strikte voorwaarden veilig kunnen plaatsvinden. Die strikte voorwaarden zijn dat het gaat om evenementen die binnen plaatsvinden, waar bezoekers een vaste zitplaats hebben en zich rustig gedragen. Bezoekers moeten een negatief resultaat van een sneltest kunnen overhandigen. Zij moeten bij verplaatsingen een mondkapje ophebben. Er moet goede ventilatie zijn. De resultaten van het onderzoek zijn door de organisatie aangeboden aan het kabinet, dat het Outbreak Management Team (OMT) om verder advies zal vragen.
Krantenkop Maandag 12 april 2021 Virus negeert routeplan. Het kabinet wil perspectief bieden, maar de besmettingscijfers zitten in de weg. En dus worden verwachtingen getemperd. Er was al een "gereedschapskist met maatregelen”, een "routekaart” en er waren "signaalwaarden” die vertelden wanneer maatregelen soepeler of juist strenger konden. Dinsdag komen demissionair premier Mark Rutte (VVD) en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) met de nieuwste poging om de coronacrisis te vatten in een protocol: "het stappenplan", waarin is vastgelegd hoe de samenleving weer heropend kan worden. Rutte en De Jonge hoopten dinsdag de eerste versoepelingen aan te kunnen kondigen, maar die eerste stap kan zeer waarschijnlijk niet doorgaan vanwege te hoge besmettingscijfers. De vele pogingen om het coronavirus te vangen in richtlijnen waren geen onverdeeld succes. Vaak hield het kabinet zich niet aan de eigen doelstellingen. Nog tijdens de eerste golf, op 6 april 2020, adviseerde het Outbreak Management Team (OMT) om vijf voorwaarden te stellen voor versoepeling van de "intelligente lockdown" (in de bewoordingen van Rutte). Het kabinet nam ze alle vijf over: - het reproductiegetal R moest lange tijd onder de 1 zijn, - er moest voldoende testcapaciteit zijn en er moesten genoeg contactonderzoekers zijn, - de druk op de zorg moest laag zijn en - er moest een monitoringssysteem komen om nieuwe uitbraken snel op te sporen. Toen er 1 juni 2020 tijdens de eerste golf daadwerkelijk werd versoepeld, was het maar de vraag of er wel aan alle vijf de voorwaarden werd voldaan: in de zorg was er nog een stuwmeer aan behandelingen in te halen die waren uitgesteld. Ook nu, bijna een jaar later, nu we in deze derde golf zitten, is er nog geen systeem om uitbraken snel op te sporen. een uitbraak kan op zijn vroegst twee weken later worden vastgesteld. Er wordt nog “gestuurd op de achteruitkijkspiegel”.–
In juni kwamen er “signaalwaarden”: zodra het aantal positieve tests of ziekenhuisopnames boven die waarden zouden komen, moest er worden ingegrepen. Maar toen veiligheidsregio’s in augustus die signaalwaarden overschreden, werd er niet ingegrepen. Eind september, toen er door het hele land uitbraken waren en de landelijke cijfers boven de signaalwaarden waren gekomen, kwamen er wat strengere maatregelen.
Rond die tijd kwam er een “gereedschapskist” of “mandje met maatregelen” en een “escalatieladder”, die uiteindelijk werd uitgewerkt in een “routekaart”. De routekaart gaf aan welke maatregelen zouden moeten gelden bij bepaalde besmettingsniveaus. Voor iedereen zou dan duidelijk zijn, wanneer de horeca dicht moest of sporten in teamverband niet meer was toegestaan. Het beleid moest er voorspelbaarder van worden. Maar steeds kwamen er nieuwe maatregelen, waaronder de avondklok en het sluiten van scholen, waarop de routekaart weer aangepast werd.
De afgelopen weken was het kabinet bezig met ‘perspectief bieden’: begin februari werd door Rutte en De Jonge gesuggereerd, dat de terrassen misschien weer open zouden kunnen. Dat ging tegen de voorwaarde in die Rutte in januari keer op keer herhaalde: dat er pas versoepeld zou worden als het aantal nieuwe opnames op de IC rond de tien per dag ligt. Echter half februari waren er dat ruim twintig per dag, inmiddels zo’n vijftig.
Het nieuwe stappenplan lijkt geënt op de Britse praktijk onder het motto “geen datums maar data”. Alleen als de besmettingsaantallen laag genoeg zijn, kan de volgende stap worden genomen. Op het Binnenhof lijkt dat motto geen weerklank te vinden. Daar wordt nu alweer een nieuwe datum genoemd, 28 april.
Dinsdag 13 april 2021 Persconferentie minister-president Rutte en minister De Jonge Minister-president Rutte en minister De Jonge leggen uit hoe het openingsplan voor de samenleving eruit ziet.
Rutte:
Demissionair premier Mark Rutte dinsdagavond tijdens de persconferentie.
Foto: Bart Maat/ANP
Goedenavond,
Gisteren zag ik op een van de ‘social media’ kanalen een bericht voorbij komen dat volgens mij precies samenvat waar we nu staan. Het was afkomstig van een ziekenhuisbestuurder. Die schreef de afgelopen weken in twee werelden te hebben geleefd: de wereld buiten en de wereld binnen het ziekenhuis. Buiten het ziekenhuis zag hij vooral mensen die zich aan het verheugen waren op de terrassen, concerten en ook gewoon weer samen kunnen zijn. Terwijl in de wereld binnen het ziekenhuis iedereen bezig is met het opvangen van de derde golf en met het voorkomen van code zwart. Dat volgt wanneer alle bedden vol liggen en de ziekenhuizen uiteindelijk ‘nee’ moeten verkopen. Deze ziekenhuisbestuurder schrijft het volgende: "Je kunt het hebben over besmettingscijfers en de R-waarde, maar feit is dat de ziekenhuizen weer net zo vol liggen als tijdens de eerste golf. Feit is dat de planbare zorg vrijwel volledig is afgeschaald. Feit is dat elke dag mensen doodgaan op de IC aan Covid, ook mensen van beneden de 60". Het is precies waar we als kabinet mee worstelen in het Catshuis en bij onze andere overleggen. Ook omdat het ziekteverzuim na meer dan een jaar corona schrikbarend hoog is, is de situatie in de ziekenhuizen nijpend. De cijfers daar kunnen we niet zomaar weggummen. Maar de situatie in de samenleving is niet minder nijpend. In de horeca en de winkels, in de musea en theaters, in de reiswereld en de sport, onder middelbare scholieren en studenten, onder eenzame ouderen én jongeren, in gezinnen onder hoogspanning - overal nemen de problemen toe. Dat is de spagaat waarin we zitten, net als eigenlijk alle landen om ons heen. En dat verklaart ook alle hartenkreten die we steeds weer horen. Ook de afgelopen dagen weer.
Het punt is: we hebben allemaal onze eigen coronawerkelijkheid. En het wordt lastiger en lastiger om al die werkelijkheden met elkaar te verenigen. Ons geduld neemt af. De emoties lopen op. De beperkingen in ons dagelijks leven gaan steeds meer knellen en dus vinden we het moeilijker om ons aan de maatregelen te houden. En dat is allemaal volkomen begrijpelijk. Tegelijkertijd moeten we de belangrijkste werkelijkheid niet uit het oog verliezen en die werkelijkheid is gelukkig een stuk positiever. De werkelijkheid dat het einde echt in zicht is. De werkelijkheid dat de samenleving op een verantwoorde manier weer open kan. En de eerste stap zetten we als we zien dat we over de piek van de derde golf heen raken. Daarbij kijken we naar de dagelijkse ziekenhuisopnames. Als we over die piek heen raken, durven we de risico’s van verdere versoepeling aan, met kleinere stappen aan het begin en ongetwijfeld grotere en snellere stappen als de kwetsbaarste groepen zijn gevaccineerd. Natuurlijk willen we hiermee liever vandaag dan morgen beginnen. Zo snel als het kan en zo ruim als het kan. En om op dat moment voorbereid te zijn en direct te kunnen handelen, is de laatste tijd hard gewerkt aan een openingsplan waarover Hugo de Jonge u meer gaat vertellen. Van mijn kant vandaag alleen nog dit. Het is waar dat we vorige week hoopten dat de eerste stap in het openingsplan op woensdag 21 april gezet kon worden. Maar dat moet wel verantwoord zijn. En daarom is het ongelukkig dat die datum vorige week voortijdig naar buiten is gekomen en een eigen leven is gaan leiden, want 21 april komt gewoon echt te vroeg. We bekijken het per week. Dus kijken we nu naar woensdag 28 april als mogelijke datum voor die eerste stap. En ik onderstreep ‘mogelijke datum’. Het is niet zeker. En we beslissen daarover volgende week dinsdag, dus op 20 april. (Nu blijft het bij opening van de buitenschoolse opvang onder dezelfde voorwaarden als de basisscholen). Dat is natuurlijk ongelooflijk teleurstellend voor iedereen die op basis van die uitgelekte berichten al plannen aan het maken was. (Moed inspreken).
Demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Foto: Bart Maat/ANP
De Jonge: Het openingsplan. Dat schetst de route naar de zomer in vijf stappen. Vijf stappen waarin we beetje bij beetje, de samenleving kunnen openen. De eerste stap kunnen we bijna zetten, als we zien dat we over de piek van de derde golf in de ziekenhuizen heen raken. De eerste twee stappen nemen we behoedzaam, omdat er nog steeds veel mensen besmettelijk zijn en veel mensen in de ziekenhuizen liggen. We zitten dus nog steeds op het hoogste, zeer ernstige, risiconiveau. Iedere week kijken we opnieuw wat er kan. Volgende week, op 28 april, besluiten we of we wél een aantal maatregelen los kunnen laten: de avondklok, weer twee mensen thuis ontvangen, onder voorwaarden de terrassen open en meer mogelijkheden in de winkels. Iets eerder al: vanaf de 26e, één dag per week, de hogescholen en universiteiten, onder voorwaarden en met zelftesten. Twee weken later kijken we of een tweede stap mogelijk is. Zoveel mogelijk buiten weer dingen mogelijk maken én speciale aandacht voor sport. Dus bijvoorbeeld pretparken en dierentuinen weer toegankelijk. En ook zwembaden en sportscholen. Maar wel onder voorwaarden. Met de derde, vierde en vijfde stap tot de zomer nemen we steeds een aantal beperkende maatregelen weg en verruimen we de mogelijkheden. Tot alleen de basismaatregelen van het handen wassen, anderhalve meter afstand houden en het testen als je klachten hebt, nog over zijn. Niet alleen door het loslaten van maatregelen kunnen we de komende weken meer. Ook toegangstesten maakten al eerder mogelijk wat volgens de cijfers nog niet kan; eigenlijk nog niet kan. Door vooraf te testen maken we veilige bubbels van groepen mensen waarvan we bijna zeker weten dat ze op dat moment niet besmettelijk zijn. Verspreid door Nederland lopen nu verschillende pilots daarvoor; bij voetbalwedstrijden, in musea, in de Keukenhof bijvoorbeeld. En weet: we gaan sneller als het kan en langzamer als het moet. De genoemde momenten in de tijd geven de richting aan. (Herhalingen) Er kan geen zekerheid zijn en geen belofte. Het verloop van de toekomst is te onvoorspelbaar. (Herhalingen, ook van eerdere persconferenties) Het vaccineren gaat zo snel als we kunnen. We krijgen steeds meer vaccins en die leveringen zijn het meest bepalend voor de snelheid waarmee we kunnen prikken. Helaas kunnen onverwachte ontwikkelingen, zoals niet voorziene bijwerkingen, wel tot oponthoud leiden. Dat gold bijvoorbeeld bij AstraZeneca, en gelukkig maar tijdelijk. Veiligheid gaat gewoon altijd voor. De Gezondheidsraad heeft ons duidelijk geadviseerd. Het vaccin van AstraZeneca is veilig te gebruiken voor mensen ouder dan 60 en er zijn voldoende andere vaccins voor mensen die jonger zijn. En natuurlijk was het een teleurstelling voor de mensen wiens afspraak was afgezegd. We zorgen dat zo snel mogelijk een nieuwe afspraak wordt gemaakt en vertraging wordt voorkomen. Het nieuws van vandaag over het vaccin van Janssen stelt ons voor nieuwe vragen die zich niet allemaal ook vandaag laten beantwoorden. Welke gevolgen het uit voorzorg pauzeren van de leveringen door Johnson & Johnson heeft dat zal de komende tijd moeten blijken. Met alle vaccinaties die we zetten, komen we - voor zover we dat nu kunnen overzien, in de tweede helft van mei op een punt dat alle mensen ouder dan zestig en de mensen met een hoog medisch risico een eerste vaccin gehad. (Herhalingen ook van wat al door Rutte is gezegd).
Krantenkoppen op Dinsdag 13 april 2021 Stap voor stap gaat Nederland weer open … .....maar nu nog even niet (Herhalingen van veel feiten uit de persconferentie worden hier weggelaten). Kabinet presenteert stappenplan voor heropening samenleving. Maar corona-toestroom in de ziekenhuizen staat per 21 april geen versoepelingen toe. Er liggen nog altijd 2.500 coronapatiënten in de ziekenhuizen, waarvan 800 op de IC's, en Nederland telt evenveel besmettelijke personen als tijdens de piek van de eerste coronagolf. De nieuwe streefdatum om de terrassen open te gooien en de avondklok te schrappen is 28 april, maar ook dat is niet zeker, benadrukte Rutte. De premier zei het 'te betreuren' dat de oorspronkelijke datum voor versoepelingen in het openingsplan vroegtijdig werd uitgelekt. 'Dat is toen een eigen leven gaan leiden, maar 21 april is gewoon te vroeg', zei hij. Dat er volgende week opnieuw een coronapersconferentie op de rol staat weerspiegelt het groeiende ongeduld in de samenleving. Vrijwel ieder weekend moet de politie in actie komen om protesten, illegale coronafeesten en massabijeenkomsten op pleinen en parken in de grote steden op te breken. 'Met het einde in zicht moeten we ons niet uit het veld laten slaan door de laatste obstakels', stak Rutte dinsdag zijn toehoorders een hart onder de riem. Als alles volgens de planning verloopt gaan de dag naar Koningsdag de terrassen weer open, verdwijnt de avondklok en mogen er weer twee mensen tegelijk op bezoek. Twee weken later staan er verdere versoepelingen op stapel met meer toegestane activiteiten in de buitenlucht en beperkte heropening van culturele instellingen. Daarna volgen er elke drie weken nieuwe versoepelingen totdat begin augustus alles terug naar het oude keert. 'Maar', benadrukte zorgminister Hugo de Jonge, 'de voorgestelde data zijn richtlijnen. Op welke datum we het kunnen loslaten is geen zekerheid en geen belofte, daarvoor is het virus te onvoorspelbaar.' Het stroeve verloop van de vaccinatiecampagne zorgt de laatste weken voor toenemende onrust. Veel huisartsen en epidemiologen tonen weinig begrip voor de stop op AstraZeneca-prikken voor mensen onder de zestig. In internationaal perspectief ziet de Nederlandse campagne er sinds dinsdag wat beter uit. Nederland steeg op de internationale ranglijsten door een verbetering van de registratie en berekening van inentingen. 3,2 miljoen prikken steeg daardoor naar een kleine vier miljoen. De belofte van De Jonge, dat begin juli iedere volwassene in Nederland die dat wil dan een eerste prik zal hebben wordt daarmee reëler.
Vervolg krantenkoppen op Dinsdag 13 april 2021 Follow the Money onderzocht een geldstorting door VWS in een private stichting. (Wikipedia: Follow the Money is een Nederlandse onafhankelijke nieuwswebsite voor financieel-economische onderzoek- journalistiek van circa dertig journalisten –deels in dienstverband, deels freelancers– plus een aantal columnisten. Follow the Money heeft breed en diepgaand verslag gedaan van hun onderzoek. Ik heb hun verslag aanzienlijk ingekort). De in de titel van dit artikel genoemde private stichting is “Open Nederland”. De storting betrof 925 miljoen voor sneltesten bij evenementen. Deze storting is door Follow the Money ongeoorloofd bevonden. De stichting wordt geleid door voormalig generaal Tom Middendorp. Het Ministerie verwacht van Open Nederland dat deze met behulp van 400.000 sneltesten per dag Nederlanders binnenkort weer naar het museum, de dierentuin of de bioscoop kunnen gaan. Het genoemde geld krijgt de Stichting volledig tot haar beschikking van het ministerie. Dit wordt bevestigd door een woordvoerder van VWS. De Stichting staat los van de overheid en kan volledig naar eigen inzicht bepalen hoe dit geld wordt besteed. Dit blijkt uit de statuten die gedeponeerd zijn bij de Kamer van Koophandel. De drie stichtingsbestuurders zijn allen consultants van beroep. In de Stichting zijn zij verantwoordelijk voor het opzetten van de landelijke testinfrastructuur en de aansluiting op de Corona-app. Ook bepalen ze hun eigen beloning. Hoe de overheid grip houdt op de besteding van het geld, is onduidelijk. De stichting heeft geen raad van toezicht, zo blijkt uit het Handelsregister. In de statuten is ook niets te vinden over transparantie, verantwoording, externe communicatie of eisen aan de besteding van gelden. De opdrachtbrief aan de Stichting is niet openbaar. Deze opdrachtbrief aan de Stichting zou meer duidelijkheid moeten bieden over de afspraken die het ministerie van VWS met de stichting heeft gemaakt. VWS en de stichting Open Nederland weigeren tot op heden vragen van Follow the Money te beantwoorden. Geraadpleegde experts zijn verbaasd over het gebrek aan transparantie rond de Stichting, die bijna een miljard euro aan publiek geld mag uitgeven. Elisabetta Manunza, hoogleraar aanbestedingsrecht aan de Universiteit Utrecht: "Een belangrijke vraag is hoe de overheid zorgt en toetst dat de uitgave van zo’n enorme som geld doelmatig en volgens de regels plaatsvindt. Onduidelijk is bijvoorbeeld welke afspraken gelden tussen de overheid en deze stichting. Hebben ze een uitvoeringsplicht? Waar is dat geregeld? Verdienen ze eraan? Hoeveel? De opdracht voor het project had openbaar aanbesteed moeten worden. De gunning aan de Stichting is niet alleen in strijd met de Aanbestedingswet maar ook met de gedragscode Integriteit van de Rijksoverheid". Ook is de constructie in de ogen van Manunza onprofessioneel en onrechtmatig: "Een enorme som geld gaat naar een Stichting die door een private partij is opgericht en belast is met een taak die nauw vervlochten is met commerciële taken. Als dan niet is voorzien in mechanismen die kunnen monitoren hoe het geld wordt uitgegeven, is dat niet alleen ongebruikelijk: Als die taak niet is aanbesteed is er ook onrechtmatigheid". Pieter Kuypers is hoogleraar Europees en nationaal aanbestedingsrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ook hij zegt: "De opdracht van de staat aan de Stichting moest openbaar worden aanbesteed. De opdracht is in wezen een dienst: organiseer sneltesten voor de bevolking tegen een bepaalde beloning. De geraamde waarde van deze opdracht bevindt zich boven de drempel, dus dient een aanbesteding plaats te vinden". Annemarie Drahmann is universitair hoofddocent staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden. Zij noemt het problematisch dat de activiteiten van de stichting niet publiekelijk te controleren zijn: "De stichting is ook niet gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur". Follow the Money vroeg het ministerie van VWS waarom voor de constructie met een stichting is gekozen en waarom geen aanbesteding heeft plaatsgevonden, maar kreeg geen antwoord.
Vervolg kantenkoppen op Dinsdag 13 april 2021 Overal ter wereld zijn burgers en overheden coronamoe. Mede daardoor waart het virus weer hard rond, waarschuwt de WHO. Veel Nederlanders houden zich niet aan de een-bezoeker maatregel en ze komen in de supermarkt te dicht bij elkaar. Maar net zo zo vinden ook veel burgers in de rest van de wereld dat het wel mooi is geweest met de voorzichtigheid. Overheden in binnen- en buitenland zijn het daar veelal mee eens. Daarmee is de druk op het kabinet om te versoepelen haast onhoudbaar geworden. Intussen liep in drie maanden tijd het wereldwijde dodental op van twee miljoen naar bijna drie miljoen. Dat de vaccinatiegraad in de meeste landen nog laag is, draagt bij aan deze stijgende lijn. Volgens de WHO heeft in rijke landen grofweg een op de vier mensen een vaccin gekregen, tegenover één op de 500 in arme landen.
Krantenkop op Woensdag 14 april 2021 “Janssen vaccin” moet gestopt worden. Farmaceut Johnson&Johnson, producent van het Janssen-vaccin, was maandag nét begonnen de eerste doses aan EU-landen te verstrekken, maar stopte daar dinsdag alweer mee. Dat gebeurde na een advies van de Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond om het prikken in de Verenigde Staten uit voorzorg tijdelijk te staken. Er waren een handvol meldingen van ernstige bijwerkingen. Johnson&Johnson besloot de leveringen van zijn vaccin in Europa uit te stellen. Het was de zoveelste tegenvaller voor de toch al moeizame vaccinatiecampagne in Europa. Omdat voor een Janssen-vaccinatie maar één prik nodig is in plaats van twee zoals bij Pfizer, AstraZeneca en Moderna, had de EU met dat vaccin de prikcampagne een enorme impuls kunnen geven. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), dat de meldingen ook aan het onderzoeken is, had Vrijdag nog laten weten, dat het tot het onderzoek is afgerond van mening is dat de voordelen van het vaccin ruim opwegen tegen de risico’s. Sommige EU-landen wilden doorprikken, maar die route is nu afgesneden door Johnson & Johnson. Het begint er inmiddels op te lijken dat zowel AstraZeneca als Janssen nu hebben afgedaan voor de EU.
Krantenkop op Donderdag 15 april 2021 Mensen jonger dan zestig jaar krijgen voorlopig niet de mogelijkheid om zelf te kiezen of zij toch een prik met het AstraZeneca-vaccin willen krijgen. In een Kamerdebat over het coronabeleid drongen meerdere partijen daar donderdag op aan. Echter demissionair zorgminister Hugo de Jonge wees die optie van de hand, omdat er daarvoor te weinig vaccins zijn. Ook zou dit leiden tot vertraging in het priktempo, omdat “we alle AstraZeneca-vaccins nu nog nodig om de 60-plussers in te enten”. Als later dit voorjaar alle 60-plussers die dat willen zijn ingeënt tegen het coronavirus, is De Jonge bereid dit vrije keuzescenario te onderzoeken. Een van de alternatieve vaccins voor AstraZeneca zou het Janssen-vaccin moeten zijn. Maar het prikken met dit vaccin is voorlopig stilgelegd vanwege ook een onderzoek naar mogelijke bijwerkingen. Op de vraag van Kamerleden wat het zou betekenen als Janssen, in eerste instantie bedoeld voor ziekenhuispersoneel en mensen in GGZ-klinieken, helemaal zou wegvallen, antwoordde De Jonge dat er geen plan B is: "We berekenen hoeveel vertraging hierdoor optreedt".
Krantenkop op Vrijdag 16 april 2021 Pfizer gaat extra vaccins leveren. Farmaceut Pfizer levert binnen een maand bijna een half miljoen extra vaccins. Dozen met het coronavaccin van Pfizer-BioNTech worden ingepakt in een fabriek in Michigan (VS).Beeld AP Dit is een gevolg van de extra aankopen die de Europese Unie afgelopen Woensdag bekendmaakte. Bovendien beloofde Pfizer nog dit kwartaal 50 miljoen extra vaccins aan Europa te leveren. De afleveringen aan het centrale opslagpunt in Oss worden over de komende maanden mei, juni en juli verdeeld. De extra doses zijn een welkome aanvulling om het doel van het kabinet: begin juli voor elke 18-plussers die dat wenst ten minste één prik, mogelijk te maken. De Pfizer-vaccins verzachten de pijn van het besluit dat nu AstraZeneca alleen kan worden ingezet bij zestigplussers, en ook de prikcampagne met Janssen stilligt. Nederland krijgt dit kwartaal nog 1,4 miljoen vaccins van Moderna.
Krantenkop op Zondag 18 april 2021 Er bestaat enig optimisme wat betreft de mogelijke openingen van de samenleving op 28 april Na een overleg met het Outbreak Management Team zondagmiddag op het Catshuis, bleken betrokken ministers niet negatief gestemd over mogelijke openingen van de samenleving op Woensdag 28 april. Op die dag zouden terrassen misschien weer open mogen en zou avondklok mogelijk afgeschaft. Voorwaarde was dat het aantal nieuwe besmettingen zou dalen. Feit is, dat het aantal besmettingen blijft stijgen; de afgelopen week 10% meer dan de week ervoor. Maar demissionair premier Mark Rutte ziet na het overleg van zondag toch lichtpuntjes: de ziekenhuiscijfers lijken te stabiliseren. Op verpleegafdelingen liggen nu niet meer covidpatiënten dan twee weken geleden. Op de ic's neemt de bezetting nog wel toe, maar niet heel hard. Waarschijnlijk zal Rutte tijdens de persconferentie dinsdagavond aankondigen dat de versoepelingen kunnen doorgaan, want ook het vaccineren gaat steeds voorspoediger. Mogelijk kondigt hij dan ook aan dat winkels onder soepeler voorwaarden open mogen en dat mensen één in plaats van twee bezoekers mogen ontvangen.
Krantenkoppen op Maandag 19 april 2021 De Nederlandse staat ziet zijn belang in Air France-KLM nog verder verwateren Luchtvaartconcern Air France-KLM heeft ruim €1 mrd aan nieuw kapitaal opgehaald met een al eerder aangekondigde aandelenverkoop. Dat maakt het concern maandag bekend. Het Nederlandse staatsbelang zakt daarmee terug van 14 naar 9%. Eerder gaf het kabinet gaf al aan niet mee te doen aan de aandelenemissie die de uitgeholde vermogenspositie van Air France-KLM moet stutten. De Fransen trokken daarentegen wel de portemonnee bij de uitgifte van 240 miljoen nieuwe aandelen. Daarbovenop zetten ze hun afgegeven staatslening van €3 mrd om in een eeuwigdurende obligatie.
9,3% aandelenbezit van Nederland moet gezien worden in verhouding tot de 29,9% die de Fransen bezitten na hun verdubbeling van hun belang in de groep.
Vervolg Krantenkoppen op Maandag 19 april 2021 Wanhopig op zoek naar een vaccin voor de beurt Zeer kwetsbare mensen krijgen het van hun huisarts. De meeste GGD’s doen daar niet aan mee. Dagelijks proberen kwetsbare mensen, die nog niet aan de beurt zijn voor een vaccinatie, restvaccin te krijgen. Ze bellen naar GGD’s, huisartsen en ziekenhuizen. “Sommigen staan wanhopig voor de deur van GGD-vaccinatielocaties”, zegt een woordvoerder van GGD GHOR, het samenwerkingsverband van de 25 GGD’s. Of ze succes hebben, is een kwestie van geluk. Huisartsen mogen zelf beslissen wat ze doen met restvaccin. Voor de GGD’s geldt dat ook, zei demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) donderdag in een debat in de Tweede Kamer. Eerder was het beleid dat restvaccin naar de vaccinatiemedewerkers zelf ging.
Uit een rondgang blijkt dat de meeste GGD’s voorlopig vasthouden aan deze oude richtlijn. “Wij willen niet voor God spelen en bepalen welke kwetsbare mensen op een lijst komen en welke niet”, zegt Ellis Jeurissen, directeur van GGD Brabant-Zuidoost. Een 51jarige vrouw heeft niet lang meer te leven. Ze heeft ongeneeslijke longkanker en bij een verkoudheid krijgt ze meteen een longontsteking. Mocht ze corona krijgen, dan zou dat laatste zeker gebeuren. Ze was gewend de deur uit te gaan om boodschappen te doen en de hond uit te laten. Die bewegingsvrijheid zou ze graag weer hebben. Maar voorlopig is ze nog niet aan de beurt voor een vaccinatie. Daarom belde ze haar huisarts, de GGD en twee ziekenhuizen met de vraag of ze gevaccineerd kon worden met een restvaccin. Ze kreeg nul op het rekest. Bij sommige huisartsen zou ze meer geluk gehad hebben. Eén huisarts besteedde bijvoorbeeld al zijn restvaccin aan zijn ongeneeslijk zieke patiënten die niet lang meer te leven hebben. “Ik weet hoe ontzettend waardevol die laatste maanden zijn”, zegt hij. “Sommige huisartsen doen dat niet, omdat ze niet willen kiezen wie wel en wie niet recht heeft op een restvaccin”. De meeste GGD’s die de oude methode aanhouden, wachten op een nieuwe, landelijke richtlijn. Daar wordt aan gewerkt, zegt een woordvoerder van GGD en GHOR (Geneeskundige Hulpverlening Organisatie in de Regio). De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) zegt het belangrijk te vinden dat huisartsen de keus hebben een reservelijst te maken maar daartoe niet worden verplicht. “Niet alle huisartsen vinden het een fijne werkwijze, omdat patiënten dan gaan lobbyen om op die lijst te komen. Dat kan schadelijk zijn voor de relatie tussen patiënt en arts”, zegt een woordvoerder. Een huisarts zegt geen moeite te hebben die knoop door te hakken: “Veel patiënten zeggen de prikafspraak af, omdat ze bang zijn voor de risico’s van AstraZeneca. Mensen zijn bang geworden en daardoor blijf ik met flacons zitten”. Maandag had hij, samen met een andere praktijk een dag om de overgebleven vaccins op te maken. “Kwetsbare mensen moeten zo snel mogelijk weggeprikt worden”. Een vrouw van 41 ontving al begin maart op die manier een vaccin. Ze wil niet haar naam geven, omdat ze bang is voor kritiek nu zij "voortijdig" een vaccin kreeg. Zij heeft een bindweefselafwijking: “Een ic-opname zou ik niet overleven. Inmiddels heb ik ook de tweede prik gehad en durf ik eindelijk weer naar buiten”.
Persconferentie Dinsdag 20 april 2021 door minister-presedent Rutte en minister De Jonge.
De ministers leggen uit hoe stap 1 van het openingsplan voor de samenleving eruit ziet. (Ik laat weg of kort in wat in eerdere persconferenties al vaak herhaald werd en ook nieuwe herhalingen). Rutte: Goedenavond. Zondag jongstleden sprak de voorzitter van het Veiligheidsberaad, burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls in een tv-interview wijze woorden toen hij zei dat we niet met nul risico uit deze crisis kunnen komen. Dat is ook een van de onderliggende gedachten van het openingsplan dat wij vorige week aan u presenteerden. Een plan in 5 stappen waarmee Nederland rond het begin van de zomer afscheid kan hebben genomen van de meeste coronamaatregelen. We hebben vorige week gezegd dat we steeds een slag om de arm houden voor wat betreft de precieze datum waarop elke stap kan worden gezet. En dat herhaal ik vandaag. De risico’s moeten wel verantwoord zijn. Dat is en blijft voorlopig een balanceer-act. Dat maakt ons besluit van vandaag ook zo ongelooflijk spannend. Het besluit dat we inderdaad het risico aandurven per woensdag 28 april de eerste voorzichtige stap te zetten. En voor het hoger onderwijs per maandag 26 april. We zijn natuurlijk blij dat dit nu kan, want de samenleving snakt naar meer ruimte. Naar een concreet begin van het einde, op weg terug naar normaal. Uw eerste vraag is zo meteen natuurlijk: wat is er dan deze week precies veranderd in de cijfers en modellen dat dit besluit nu wel kan worden genomen? En het antwoord op die vraag is: niet ongelooflijk veel, maar wel net genoeg. De instroom en het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen vlakken nu af. Bovendien zien we in de modellen van het RIVM dat de daling in de ziekenhuizen in zicht komt. We zien echt de spanning tussen de heftige werkelijkheid in het hier en nu in de ziekenhuizen en tegelijkertijd ook die voorzichtige optimistische vooruitzichten. Die spanning is voorlopig heel groot. En toch durven we deze eerste stap nu aan. Nogmaals: een balanceer-act. Wat verandert er volgende week concreet? Uiteraard staan alle wijzigingen zo meteen uitgebreid op rijksoverheid.nl. Maar kort samengevat komt het neer op deze 6 punten. Ten eerste: de avondklok loopt af op Woensdag 28 april om half 5 in de ochtend. Ten tweede: het zeer dringende advies voor thuisbezoek. Dat gaat vanaf woensdag 28 april van maximaal 1 naar maximaal 2 personen per dag. Al realiseer ik me: 2 personen is ook nog steeds heel weinig. We weten dat dit voor veel mensen de lastigste maatregel is om na te leven. Maar het is echt belangrijk dat we ons nog even aan deze regel houden, want nog altijd vinden de meeste nieuwe besmettingen thuis plaats. Ten derde: vanaf Woensdag 28 april mogen de buitenterrassen onder voorwaarden weer open van 12 tot 6 uur s ’middags. De belangrijkste voorwaarden zijn dat er maximaal 50 mensen per terras toegelaten worden, met een checkgesprek vooraf, met registratie en met een reservering, die overigens ook ter plekke gemaakt kan worden. Verder houden gasten anderhalve meter afstand van elkaar en zitten mensen met maximaal twee personen aan 1 tafel, behalve als zij samen een huishouden vormen. Met kuchschermen mogen de tafels ook op minder dan anderhalve meter afstand van elkaar staan. Dat is het voor nu wat de horeca betreft. En ik begrijp heel goed dat horecaondernemers op meer hadden gehoopt en ook om veel meer zitten te springen. Maar het is wel een eerste stap en het is goed dat we die nu kunnen zetten. En ik onderstreep dat we in stap 2 opnieuw naar verruimingen voor de horeca zullen kijken. Ten vierde: de winkels en de warenmarkten. Vanaf Woensdag 28 april is in de niet-essentiële winkels een afspraak vooraf niet meer nodig. Daarmee verdwijnt de nodige administratieve rompslomp waar veel winkeliers begrijpelijkerwijs een stevige hekel aan hebben. Zo krijgen ook deze ondernemers weer iets meer ruimte om te doen wat ze het liefste doen en waar ze goed in zijn: ondernemen. Wat blijft is dat het maximaal aantal klanten bepaald wordt door de oppervlakte van een winkel, rekening houdend met de anderhalve meter. Dus in kleine winkels maximaal 2 personen per verdieping en in grote winkels en warenhuizen 1 klant per 25 vierkante meter. Klanten komen natuurlijk zoveel mogelijk alleen en mondkapjes zijn verplicht. En ook de warenmarkten mogen vanaf Woensdag 28 april weer volledig open, uiteraard op anderhalve meter afstand. Ten vijfde: iedere student in het hoger onderwijs kan vanaf Maandag 26 april weer één dag per week naar college of naar een andere vorm van live onderwijs, dus in een klas of collegezaal. En ook al is dit niet meer dan een eerste stap, ik denk dat het voor studenten en voor onderwijsinstellingen goed nieuws is. Ondertussen wordt met en op de hbo’s en universiteiten met man en macht gewerkt om met zoveel mogelijk sneltesten te werken en daarmee de risico’s van besmettingshaarden tot een minimum te beperken. Ten zesde en tot slot: twee op zichzelf staande besluiten, die ook ingaan op Woensdag 28 april. Het maximale aantal aanwezigen op een begrafenis gaat van 50 naar 100. En theorie-examens voor alle rijopleidingen worden weer mogelijk. Tot zover de belangrijkste onderdelen van deze voorzichtige, maar ik denk ook belangrijke eerste stap. Ik wil benadrukken dat we voor de uitvoering een beroep doen op gemeentes, op brancheorganisaties en op individuele ondernemers alles te doen wat nodig is om deze spannende stap in goede banen te leiden. Dat vraagt iets op het gebied van handhaving, bijvoorbeeld dat te drukke winkelstraten en te drukke horecapleinen tijdelijk worden gesloten. Dat vraagt iets van de inrichting van winkelstraten, van pleinen en terrassen, van kleine winkels en van grote warenhuizen. Het vraagt vooral om gezond verstand en verantwoordelijkheid van ons allemaal. En dat zeg ik ook met het oog op al die mensen die nu zitten te kijken en die denken: ‘En wij dan?’ Bijvoorbeeld de mensen achter de sportscholen, de theaters en musea, de dierentuinen en de pretparken. De waarheid is: het land kan niet ineens helemaal van het slot. Dat hebben we vorig jaar zomer met elkaar geleerd. We moeten keuzes maken. Die maken we zoveel mogelijk in overleg met gemeentes, brancheorganisaties en de handhavers. Uiteraard kijkend naar de risico’s. Maar ook kijkend naar de vraag: welke maatregelen zijn voor mensen het lastigst en welke drukken het zwaarst op de samenleving? En dan nog zijn die keuzes soms lastig uit te leggen. Het vaccin blijft onze grote troef. En daarmee geef ik het woord aan Hugo de Jonge. De Jonge: Deze weken krijgt u vast allemaal dezelfde soort berichtjes als ik vaak krijg: “Mijn vader wordt over twee weken geprikt!’ Of: “mijn moeder is net gevaccineerd!” De opluchting is voelbaar. En steeds als ik zo’n berichtje hoor, dan spat de opluchting door de telefoon. Over vaccineren een paar punten: Vaccineren doen we van oud naar jong. Want hoe ouder je bent, hoe groter de kans is dat je een corona-infectie op een ernstige manier doormaakt. Inmiddels kunnen de mensen die voor en in 1952 geboren zijn een afspraak maken. En deze week komen daar de mensen geboren in 1953 en 1954 bij. En ook de mensen tussen de 60 en 64 jaar oud. Zo willen we alle 60-plussers in de tweede helft van mei een eerste prik hebben gegeven. Dat laatste geldt ook voor de mensen die, volgens het advies van de Gezondheidsraad, een hoog medisch risico hebben om ernstig ziek te worden van corona. Iemand met het syndroom van Down bijvoorbeeld, of iemand met leukemie. Mensen die normaal in aanmerking komen voor een griepprik. Zij allen zijn zo snel mogelijk nadat de 60-plussers zijn geweest aan de beurt. Vanaf begin mei worden zij door de huisarts uitgenodigd om voor later die maand een afspraak te maken bij de GGD. Afgelopen week vroeg Johnson & Johnson ons, het prikken op te schorten nadat in de Verenigde Staten een zeer klein aantal gevallen na vaccinatie een zeldzaam maar ernstige, mogelijke bijwerking was gevonden. Het Europees Medicijn Agentschap (EMA) echter heeft daar goed naar gekeken en is, op basis van de nu gerapporteerde meldingen, tot de conclusie gekomen dat die mogelijke bijwerking weliswaar op zou kunnen treden, maar dat het aantal gemelde gevallen extreem laag is. Daarmee is het vaccin van Janssen in te zetten zoals gepland. Daar starten we morgen mee en we beginnen met de mensen in de ziekenhuizen en in de GGZ. Doordat we Janssen kunnen inzetten, blijven we op koers om in de tweede helft van mei de mensen met de hoogste medische kwetsbaarheid en de 60-plussers te hebben kunnen vaccineren. Met nu ruim 9 duizend vaccinaties per uur, heeft meer dan een kwart van de volwassenen zijn eerste prik gehad. Vandaag zitten we op meer dan 4.5 miljoen prikken. We zijn en blijven voor het tempo afhankelijk van de vaccins die geleverd worden. Doordat die leveringen steeds meer worden, blijven we op het schema dat begin juli iedereen tenminste 1 keer een vaccinatie kan hebben gekregen. Als we daar zijn, dan kan het een mooie zomer worden. Maar let wel: het is nog een vooruitzicht. Versoepelen mag geen versloffen worden in het naleven van de maatregelen. Juist niet. Met die maatregelen en met testen en vooral met vaccineren banen we ons een weg uit deze crisis.
Krantenkoppen op Dinsdag 20 april 2021 Kabinet moet wel samenleving meer open laten gaan Ondanks tegenvallende besmettingscijfers en volle ziekenhuizen zet het kabinet toch door met zijn voorgenomen coronaversoepelingen. Daarmee lopen demissionair premier Mark Rutte en zorgminister Hugo de Jonge vooruit op het advies van het RIVM. Die had liever gezien dat er nog een week of twee werd gewacht met het afbouwen van de coronarestricties. Eigenlijk kan het niet anders. Het publieke vertrouwen in de coronastrategie is al aangetast: nóg meer knipperlichtbeleid zou het wel eens finaal kunnen ondermijnen.
Caféhouders in Den Haag maken hun terrassen klaar voor bezoek. Foto: Laurens van Putten/ANP
Ondertussen komt het vaccineren goed op stoom, tot dusver zijn er ruim 4,5 mln prikken gezet. Het besluit om toch nu de knoop door te hakken is geen gok, benadrukte Rutte: ‘Het is een acceptabel risico. We doen het vanwege het maatschappelijke effect van de avondklok en thuisbezoekrestricties’. Horeca oordeelt: onvoldoende. Het biedt minder armslag dan café- en restauranthouders hadden gehoopt. Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) is boos over de restricties die nog steeds gelden. Volgens KHN-voorzitter Robèr Willemsen staan zulke restricties rendabel ondernemen in de weg. Vooral de vroege eindtijd is storend, want juist in de avonduren verdienen kroegen het meeste geld. Rutte beloofde, dat met stap twee van het heropeningsplan de horeca straks meer ruimte krijgt. Volgens de planning is die stap voorzien voor 11 mei, als meer mensen zijn gevaccineerd en de besmettingen niet verder toenemen.
Vervolg krantenkoppen op Dinsdag 20 april 2021 Janssen vaccin goedgekeurd en ingezet bij zorgpersoneel
Medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg en de ziekenhuizen worden vanaf woensdag ingeënt met het Janssen-vaccin, dat door de EMA veilig is verklaard. Foto: Remko de Waal/ANP
Het Janssen-vaccin wordt vanaf woensdag ingezet bij zorgpersoneel in ziekenhuizen en GGZ. Medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg en de ziekenhuizen worden als eerste met het middel ingeënt. Zij zijn met die ene prik ook meteen volledig gevaccineerd, omdat er van het Janssen-vaccin maar één dosis nodig is. Dat besluit volgt op een advies van de EMA, die de voordelen van vaccinatie met het middel groter acht dan het risico van bijwerkingen. Dat is goed nieuws voor de vaccinatiecampagne. De Nederlandse voorraad van een kleine 90.000 doses is nog onaangeroerd. In het tweede kwartaal verwacht minister De Jonge drie miljoen doses van het middel. Bij de persconferentie van dinsdagavond zei demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge dat Nederland nog steeds op schema ligt om begin juli alle volwassenen die dat willen minstens één keer geprikt te hebben. Het advies van dinsdag is vrijwel identiek aan dat over het AstraZeneca-vaccin, waarover eveneens twijfels waren vanwege vergelijkbare bijwerkingen. De twee middelen werken ook volgens hetzelfde procedé. Bij AstraZeneca besloot de minister op advies van de Gezondheidsraad het middel alleen aan zestigplussers te geven. Het verschil zit hem, zo zei De Jonge, in het aantal tot op heden gemelde bijwerkingen. Dat ligt bij Janssen aanzienlijk lager dan bij AstraZeneca. Daarom heeft de minister niet gewacht op separaat advies van de Gezondheidsraad. Een ander onderscheid is dat in het geval van AstraZeneca een alternatief voorhanden was. Door de vaccins van Moderna en met name Pfizer in te zetten, konden de mensen jonger dan zestig, met enige vertraging, een nieuwe afspraak maken. Voor een miljoen mensen jonger dan zestig jaar met een medische indicatie (de groep die jaarlijks een griepprik krijgt) was er dinsdag een versnelling te melden. Zij worden vanaf begin mei uitgenodigd door hun huisarts, en geprikt door de GGD.
Vervolg krantenkoppen op Dinsdag 20 april 2021 Is kritiek op De Jonge altijd terecht? Column Tom-Jan Meeuws Kamerleden zijn geen voorbeelden van zelfreflectie Thierry Baudet, kamerlid, schreef dit weekeinde dat hij “nog steeds mensen spreekt die oprecht geloven dat er een pandemie gaande is”. Je kunt natuurlijk zeggen: besteed geen aandacht aan hem. Maar zijn partij bezet evenveel zetels als GroenLinks; slechts één minder dan de PvdA. Hem verzwijgen zou een eigenaardige ontkenning van de politieke realiteit zijn. Bovendien brengen de berichten over aanpassingen van de vaccinatiestrategie ook bij mensen die de realiteit van corona aanvaarden niet altijd het beste boven. Volg tien minuten een sociaal medium en de leunstoelveroordelingen van vooral Hugo de Jonge schieten voorbij. Chaos, blunders, kan niks, oprotten. Maar kijk daarna op een van de vaccinatiedashboards, bijvoorbeeld dat van de NRC, en je ziet dat De Jonge op schema zit om zijn belofte op de persconferentie van 8 maart te gaan halen: “Begin mei zijn er 6,5 miljoen prikken gezet, begin juni 11 miljoen”, Daarmee wil ik De Jonge niet heilig verklaren, maar wie de tegenvallers met de vaccins van AstraZeneca en Janssen verdisconteert zal zien dat het resultaat echt zo beroerd niet is. De frustratie moet ergens heen. Je zou alleen willen dat politici wél in staat zijn tot distantie en reflectie rol. Zo hoorde je erg weinig Kamerleden over de recente ophef inzake de field labs. In Breda werd een feest met tienduizend mensen afgelast na een petitie uit een nabijgelegen ziekenhuis. Ook andere evenementen krijgen heftige kritiek. Daarbij is mijn punt nu: deze field labs kwamen er omdat de Kamer er tweemaal om vroeg. Om te beginnen op 18 november. Toen steunden letterlijk álle Kamerleden, ook de SGP, de SP, de PVV, de PvdD, het verzoek om via dit soort evenementen tot ”een optimale balans” tussen "bescherming van de volksgezondheid en openen van de samenleving” te komen. De meeste kamerleden zijn altijd tuk op een mediamomentje …..maar nu even niet.
Krantenkoppen op Woensdag 21 april 2021 Mogelijk volgende probleem met Johnson & Johnson Farmaceutisch concern Johnson & Johnson moet van de Amerikaanse toezichthouder de productie van zijn coronavaccin staken. De productiefaciliteiten van de fabriek te Baltimore zouden niet aan de veiligheidseisen voor vaccin- en geneesmiddelenproductie voldoen. De eigenaar van de fabriek had de Food and Drug Administration (FDA) om een vergunning gevraagd om er vaccins te kunnen produceren. Op de locatie zou behalve het Janssen-vaccin ook het vaccin van AstraZeneca worden gefabriceerd. Maar inspectie door de Amerikaanse toezichthouder heeft uitgewezen dat de productiefaciliteiten niet aan de veiligheidseisen voldoen. Zo zou de verf van het fabrieksgebouw afbladderen en zijn er stukken puin aangetroffen. De FDA heeft de eigenaar opgedragen reparaties uit te voeren aan het gebouw. Ook de omvang en het ontwerp van het gebouw zou niet aan de hygiëne-eisen voldoen. Verder is het personeel niet goed getraind om eventuele vermenging van de twee vaccins tegen te gaan.
Vervolg krantenkoppen op Woensdag 21 april 2021 "Hunkeren" naar het oude normaal (Column van Floor Rusman) "We hunkeren naar vakantie”, schreef De Telegraaf deze dinsdag. De aanleiding vormden de Fieldlab-expedities naar Rhodos en Gran Canaria; voor die laatste zijn nu 60.000 aanmeldingen. Ik (Rusman) maak intussen een reisje in de tijd. Terug naar maart 2020: Het land was net in lockdown en in shock. “Ik denk echt dat we niet meer teruggaan naar de periode dat we elk half jaar de wereld over vliegen”, zei trendwatcher Adjiedj Bakas op 21 maart, ook in De Telegraaf. Zijn collega-orakel Lidewij Edelkoort zei ongeveer hetzelfde in VPRO’s “Tegenlicht”. Bakas en Edelkoort waren niet de enigen. Werkelijk élke krant stond vol met artikelen over hoe na corona alles anders zou worden. Mensen waren betoverd door de blauwe, vliegtuigstreeploze luchten en hoopten hardop dat de crisis ons zou verlossen van slechte gewoontes; als een soort maatschappelijke cleansing. Een jaar later is van dat sfeertje weinig over. Ongemerkt keren we terug naar normaal. Het oude normaal dus, waarin ‘vakantie’ vanzelfsprekend gelijkstaat aan ‘met het vliegtuig naar een zonbestemming’. Ondertussen wordt Nederland zelf een zonbestemming, want de opwarming van de aarde gaat gewoon door. Vorige week maakten verschillende internationale media, waaronder Scientific American en the Guardian, bekend dat ze voortaan de term ‘klimaatnoodtoestand’ gaan gebruiken in hun klimaatverslaggeving. Maar mensen hebben geen oren naar noodtoestanden. Ze willen gewoon naar Rhodos. En kranten hangen de oren naar de mensen. Dus worden de Rhodosreizigers "geluksvogels” genoemd, die “met volle teugen genieten”. Terwijl media en politiek doen alsof de mens is voorbestemd voor vliegvakanties, zijn de laatste in werkelijkheid van recente datum: Pas sinds 1987 gaan Nederlanders vaker in het buitenland dan in eigen land op vakantie. De spotgoedkope tickets naar plekken als Gran Canaria zijn van nog recenter datum. Toch “hunkeren we ernaar”. Kennelijk zijn ze nu al onmisbaar. De overheid, tegenwoordig ook parttime reisbureau, heeft een kans laten liggen om een statement te maken. Ze had kunnen zeggen: de eerste Fieldlab-vakantie gaat met een elektrische bus naar de Eifel. Maar … de overheid wíl helemaal niet dat we minder gaan vliegen.
Krantenkoppen op Donderdag 22 april 2021 Pfizer wint overtuigend de vaccinrace
Pfizer had als eerste westers bedrijf een coronavaccin, mede door gebruik van nieuwe technologie. Illustratie: Istock Studio
De vaccin wedren begon in maart 2020. Bij het begin van de 'vaccinrace' was AstraZeneca nog favoriet. Maar het kan verkeren. Het coronavaccin Pfizer van de Amerikaans-Duitse combinatie is als eerste goedgekeurd, in ieder geval in de Verenigde Staten en de Europese Unie. Het succes van Pfizer is volgens zijn topman Albert Bourla geen toeval. "Vertrouw op de wetenschap", is het motto van Bourla. Het vaccin maakt gebruik van een nieuwe technologie, die m(essenger)RNA wordt genoemd. Die technologie had nog niet eerder geresulteerd in een goedgekeurd vaccin. Pfizer nam dus een risico. Pfizer is ook beloond voor het vertrouwen dat het concern heeft gesteld in het jonge Duitse biotechbedrijf Biontech. Deze Duitse onderneming heeft veel pionierswerk verricht bij de ontwikkeling van mRNA-vaccins. Daar komt nog bij dat Pfizer en Biontech in staat blijken hun vaccins in grote aantallen te leveren. Sneller en meer dan aanvankelijk afgesproken. Daardoor behield Pfizer, ook na de snelle goedkeuring zijn voorsprong. Die grootschalige productie van mRNA-vaccins is terug te zien bij Moderna, het Amerikaanse biotechbedrijf dat eveneens een mRNA-vaccin tegen covid-19 heeft geïntroduceerd. Pfizer heeft ook niet te kampen met berichten over ernstige bijwerkingen. Uit angst voor bureaucratische controle weigerde Pfizer overheidssteun bij zijn vaccinontwikkeling. Het grote nadeel van het Pfizer-vaccin is, dat het op min 70 graden Celsius bewaard moet worden. Het vaccin is ook aanmerkelijk duurder dan AstraZeneca en Janssen. AstraZeneca en Janssen willen nadrukkelijk geen slaatje slaan uit de coronacrisis. Zij leveren tegen kostprijs. Zo keurig is Pfizer nou ook weer niet. Maar Pfizer is zeker ook geen gewetenloze geldwolf. Het bedrijf staat op de vijfde plaats in de top-20 van meest verantwoorde farmabedrijven. Deze ranglijst wordt opgesteld door de stichting Access to Medicine. Pfizer scoort bovengemiddeld als het gaat om het beschikbaar stellen van zijn medicijnen aan minderbedeelden. De armste landen krijgen het vaccin tegen kostprijs. De middeninkomenslanden betalen een gereduceerd tarief. Tot slot een paar zinnen over de lange geschiedenis van Pfizer als concern: Het bedrijf draait al sinds 1849 mee. Het werd opgericht door Charles Pfizer en zijn neef Charles Erhart; twee mannen van Duitse komaf. De onderneming heeft zijn hoofdkwartier in New York. Pfizer is nog steeds een van de grootste farmaceutische bedrijven ter wereld. Van de verkoopsuccessen zijn Viagra en Penicilline de bekendste.
Vervolg krantenkoppen op Donderdag 22 april 2021 Versoepelingen tegen OMT advies in Kamer stemt ondanks zorgelijke cijfers in met eerste versoepelingen lockdown
Demissionair coronaminister Hugo de Jonge in de Tweede Kamer tijdens het coronadebat Foto: Phil Nijhuis/ANP
De verontrustende coronacijfers vanuit de zorg hingen donderdag als een donkere schaduw boven het Binnenhof, waar de Tweede Kamer zich juist boog over de eerste, lichte versoepelingen van de lockdown. De Kamer worstelde met die vraag. Het OMT had het kabinet afgelopen weekend geadviseerd nog even te wachten met versoepelen, totdat het aantal ic- en ziekenhuisopnames daadwerkelijk zou gaan dalen. Uiteindelijk won de drang naar iets meer vrijheid het van de zorgen om de zorg, en stemde een ruime meerderheid van de Kamer in met de dinsdag door het kabinet aangekondigde versoepelingen. Demissionair premier Mark Rutte erkende dat het kabinet tegen het advies van het OMT ingaat: "Wij gaan uit van de voorspelde daling van de instroom in de ziekenhuizen en hebben gekozen niet te wachten tot de daling zich daadwerkelijk voordoet". Het kabinet neemt daarmee volgens Rutte bewust "een verantwoord risico", omdat niet alleen is gekeken naar de medische, maar ook naar de economische en sociale gevolgen van de coronacrisis.
Vervolg krantenkoppen op Donderdag 22 april 2021 Ramsey Nasr aan het woord (Interview. Door mij sterk ingekort)
Foto: Frank Ruiter
Ramsey Nasr (47), acteur, dichter en schrijver, heeft net een nieuwe essaybundel gepubliceerd, “De Fundamenten”. In drie weken tijd zijn er 30.000 exemplaren van verkocht. Het sterkt hem in de gedachte, zegt hij, dat het móést: op zijn eigen, persoonlijke wijze opschrijven dat de coronacrisis niet op zichzelf staat en verbonden is met een grotere crisis, die van het klimaat. De oorzaak van beide zoekt hij in het neoliberalisme, dat al decennia de politiek en de economie bepaalt. Het heeft de fundamenten van onze samenleving aangetast, zegt hij. Nu Covid-19 ons leven beheerst, beginnen we daar eindelijk van terug te komen. Ramsey Nasr is een liefhebber van de Tachtigers en hun navolgers. Hij houdt ook van de Griekse en Romeinse mythologie …. : “Het je eigen maken van een beschaving, een denkwijze en een taal die niet meer bestaan helpt je om je horizon te verbreden. Het leert je in te zien dat wij ook ooit verdwenen zullen zijn en dat we niet het centrum van de wereld zijn; een inzicht dat de evolutietheorie ons ook geeft. "Dat relativeren”, zegt hij, “werd hem thuis ook bijgebracht, met een Palestijnse vader en een Nederlandse moeder”. “We aanbidden de verkeerde goden, die van het geld. Over een eeuw zal de wereld zoals we die nu kennen vernietigd zijn. In zijn eerst essay in Fundamenten schrijft hij: “In April vorig jaar applaudisseerden we voor verpleegkundigen en artsen, en wat waren we solidair met elkaar. De straten waren leeg, de lucht was schoon, en de mensen waren opeens geïnteresseerd in poëzie. Weinig instanties hebben zoveel aan leesbevordering gedaan als Covid-19”. Nu zegt hij: “Ik heb niet aan de financiële afgrond gestaan. Ik kon blijven werken en ik hoef geen gezin te onderhouden. Ik was gezond, ik heb een plezierige plek om te wonen, ook in lockdown. Ik zat op mijn balkon en hoorde de merel zingen. Die hele opgefokte manier van leven van ons, de ratrace, de drukte, de eisen van de mode waar je aan moet beantwoorden: het viel allemaal weg. Tegelijkertijd was er wel het besef van de volle IC’s, het zorgpersoneel dat zich, in de woorden van Rutte, het snot voor de ogen werkte. Mensen stierven in eenzaamheid, de familie mocht hun begrafenis niet bijwonen; je had de beelden van Bergamo; de hel. Die twee werkelijkheden naast elkaar heb ik nooit eerder zo krachtig ervaren als vorig jaar”. Het tweede essay van zijn boek gaat over het klimaat: “De meesten van ons gunnen iedereen op aarde dezelfde levensstandaard als die van ons, maar dan hebben we drie planeten nodig. Dat gaat dus niet. Rijkdom en armoede, oorlogen, vluchtelingen, interne maatschappelijke strubbelingen, het vijanddenken: het zal allemaal erger worden door de klimaatverandering. We móéten onze invloed op de natuur en het klimaat afremmen. We weten het allang en de tijd is gekomen dat we moeten handelen; ook uit lijfsbehoud.” Kunnen we dat, onze invloed afremmen? Ja! En zullen we het doen? Tot nu toe nog niet. Daar gaat “De Fundamenten" ook over. “De zachtmoedigheid van de eerste maanden is verdwenen. Complot denken komt op en het rechts-extremisme. Het zoeken naar schuldigen: nu eens de politicus, dan weer de kunstenaar, de media, de Jood, de vluchteling, de immigrant, de wetenschapper, de antiracisme-demonstrant, de milieubeschermer, de elite, Europa, de overheid". Nasr noemt in dit tweede essay de resultaten van een onderzoek van ABN Amro: Acht van de tien burgers zou door de coronacrisis bereid zijn minder vaak het vliegtuig te nemen. Drie van de vier zou de auto vaker laten staan. Bijna de helft van de ondervraagden wil zijn reisgedrag aanpassen vanwege de klimaatverandering. Volgens de onderzoekers zijn we door het virus meer gaan nadenken over onze omgang met de planeet. In het onderzoek wordt gesproken van “een keerpunt”. Het begin van het derde essay gaat verder door over het klimaat. Nasr opent dit essay met een citaat van José Mujica, president van Uruguay tussen 2010 en 2015. Deze heeft tien jaar in eenzame opsluiting gezeten, alle tijd om na te denken: “Ofwel je vindt al met heel weinig en zonder jezelf te veel te belasten, geluk en blijdschap in jezelf. Ofwel je komt nergens”. Nasr schrijft dan: “Dit is geen pleidooi voor armoede. Het is een pleidooi voor soberheid. Wij creëerden een consumptiemaatschappij die altijd zoekt naar groei. Als er geen groei is, is het niet goed. Dat geeft strijd en de armen verliezen”. Ramsey Nasr nu: “We kunnen bedenkingen blijven hebben en tegenargumenten opwerpen, maar de omslag is onvermijdelijk. Dan kunnen we er beter nú op een goeie manier aan beginnen en ons niet laten verlammen”.
Ramsey Nasr (1974) is acteur, hij won de Louis d’Or voor zijn rol in The Fountainhead. In de serie I.M. vertolkte hij de rol van Ischa Meijer. Hiervoor kreeg hij in 2020 een Gouden Kalf. Nasr schrijft ook poëzie. Tussen 2009 tot 2013 was hij de Dichter des Vaderlands. Hij ontving de Gouden Ganzenveer 2013.
Krantenkop op Zondag 25 april 2021 Zorgen over vaccinatiebereidheid in achterstandswijken
E Foto:Sem van der Wal/ANP
Een huisartsenpraktijk in Amsterdam-Zuidoost nodigde ruim driehonderd mensen uit voor vaccinatie. Iets meer dan 130 kwamen uiteindelijk opdagen. Het inderhaast uitnodigen van extra groepen leverde nauwelijks iets op. De ophef rond het AstraZeneca-vaccin heeft ook bij deze groepen zeker niet bijgedragen aan de animo. Maar informatie over de pandemie en vaccinatie bereikt sommige relatief gesloten gemeenschappen überhaupt moeizaam, de afstand tot de overheid is groot en het vertrouwen klein, en er is sprake van een serieuze taalbarrière. De lage vaccinatiebereidheid in de arme wijk, waar veel mensen met een migratieachtergrond wonen, baart een huisarts uit Amsterdam-Zuidoost grote zorgen: “Zo lang er een grote groep zich niet zal laten vaccineren blijft het virus rondgaan. En deze groepen worden sowieso al hard getroffen door corona”. GGD's en huisartsen proberen religieuze- en gemeenschapsleiders in te schakelen om dit te ondervangen. Het Amsterdamse geval staat niet op zichzelf. Door het hele land is de opkomst bij vaccinaties in achterstandswijken beroerd. Vrijdag deden huisarts Shakib Sana en internist Robin Peeters uit Rotterdam een breed gesteunde oproep. Ze drongen bij de overheid aan op een toegankelijke informatiecampagne, die iedereen in Nederland helpt op basis van de juiste informatie de voor- en nadelen van vaccinatie af te wegen: “Met de persconferentie wordt 35% van de bevolking helemaal niet bereikt”. Onderzoeksbureaus I&O Research en Ipsos constateren op basis van (beperkte) steekproeven dat mensen met een migratieachtergrond minder tot vaccinatie geneigd zijn. "Het verhaal uit Amsterdam-Zuidoost bevestigt het beeld uit de data", zegt Sjoerd van Heck van Ipsos. Peter Kanne van I&O laat zien dat de vaccinatiegraad onder niet-westerse migranten maar de helft is van die onder autochtone Nederlanders. In het buitenland zijn al wetenschappelijke studies verschenen over de vaccinatiebereidheid onder migranten. De corona-vaccinatiebereidheid onder witte mensen is hoger dan onder andere etnische groepen. Bij vaccins voor andere ziektes zoals mazelen geldt al langer hetzelfde.
Krantenkop op Maandag 26 april 2021 De afbouw van de corona maatregelen is begonnen Sinds maandag mogen studenten in het hoger onderwijs weer één dag per week naar college. Woensdag volgt een reeks verdere aanpassingen aan de coronamaatregelen.
Studenten tijdens een college aan de Erasmus Universiteit op de eerste dag van de heropening van het hoger onderwijs. Foto: Jerry Lampen/ANP
De heropening van terrassen heeft een bijna mythische status aangenomen bij zowel voor- als tegenstanders. De zorg-boegbeelden Diederik Gommers (intensivist) en Ernst Kuipers (patiënten spreiding) toonden in de media begrip voor de versoepelingen. Tegelijkertijd blijven ziekenhuizen aandacht vragen voor de aanhoudend hoge belasting van het personeel. Dat er volgens het kabinet ruimte is voor versoepelingen, zit hem grotendeels in de vaccinatiecampagne. Maar Kuipers waarschuwde: wie er precies gevaccineerd zijn, is niet duidelijk: “We horen dat er 5 miljoen prikken zijn gezet. Van zo'n 2 miljoen weten we in wie, maar van zo'n 3 miljoen prikken blijft het onduidelijk”. Dat maakt het volgens hem lastig om te voorspellen hoe de epidemie zich verder zal ontwikkelen.
Krantkoppen op Dinsdag 27 April
De horeca komt weer tot leven. Woensdagmiddag mag de horeca eindelijk weer klanten verwelkomen op het terras. Na een sluiting van een half jaar staat de branche te trappelen om weer te beginnen. Wel twijfelen horeca-eigenaren tot het laatste moment of de heropening doorgaat: “We mogen weer open! O nee, toch niet”. Vóór de coronacrisis was het bij Jarmusch aan de Rotterdamse Goudsesingel erg moeilijk om hier in het weekend terecht te kunnen. Na tienen zat de grote zaak met bovenverdieping en terras stampvol met mensen achter een omelet of pannenkoek. Een tafel voor twee? Anderhalf uur wachten. Dat deden mensen ook nog. Een half jaar later zitten hier alleen een stuk of twaalf paspoppen, zo neergezet alsof ze geanimeerd in gesprek waren. De eigenaar is zichzelf druk gaan maken met afhaalmaaltijden en nieuwe menu’s verzinnen. Maar hij verveelt zich ook: “Dan ga je de poppen maar weer eens verzetten”. Woensdag mag het terras eindelijk weer open. Van twaalf tot zes uur weliswaar, "maar het is iets. Het wordt ook best koud, maar we hebben kussens gekocht die je rug en bovenbenen verwarmen”.
De chauffeur van groothandel Sligro rijdt een grote kar drank en voedsel de zaak in. Grote pakken met ontbijtspek, dozen met sojaboontjes en vacuümverpakte Zalm.
Een chauffeur rijdt de nieuwe voorraad binnen. De kok van Jarmusch neemt de voorraad in ontvangst. Foto's van Ramon van Flymen
“De gedeeltelijke heropening van de terrassen is een kleine stap die eigenlijk te laat komt”, vindt de eigenaar. Veel personeel is inmiddels vertrokken.
Hoewel het restaurant nog buffers heeft, is daar fors op ingeteerd. Verderop in de stad in de Witte de With straat spreken we de uitbater van restaurant Ter Marsch & Co. Hij zit daar al 25 jaar: “De afgelopen tijd herkende ik de straat niet meer. Het was een spookstraat geworden. Deze straat drijft op horeca”. Vlak naast Ter Marsch & Co zit de beroemde bar de Witte Aap en aan de overkant het Nieuw Rotterdams Café. Nu de terrassen bijna open mogen is het eindelijk weer een drukte van jewelste. Ook hier laden chauffeurs fusten bier en dozen bittergarnituur uit grote vrachtwagens, busjes staan half op de stoep geparkeerd, kroegbazen bouwen terrassen op.
Vervolg krantenkoppen op Dinsdag 27 april 2021 Betalingsachterstanden kleine ondernemers lopen fors op De ellende in het kleinbedrijf stijgt tot grote hoogte. Vooral in de horeca is het beeld dramatisch. Volgens de Kleinbedrijf index kan 51% van de kleinbedrijven de rekeningen niet op tijd betalen. Dat betekent een forse stijging ten opzichte van het laatste kwartaal van verleden jaar. Toen was 42% van de ondernemers met minder dan tien personeelsleden niet in staat om aan zijn verplichtingen te voldoen. 64% verdient minder dan het minimumloon. 54% vreest dat hun bedrijf voor het einde van het jaar omvalt en ervaart. 28% ervaart extreem veel stress. Dit is een onderzoek van de Hogeschool Utrecht in samenwerking met ondernemersvereniging ONL (het Ondernemershuis NederLand is een ontmoetingsplek voor ondernemers) en microfinancier Qredits onder ruim 1000 kleinere ondernemers. “Bijna 30% van het kleinbedrijf kampt met een negatief eigen vermogen”, zegt Lex van Teeffelen, lector mkb-financiering aan de Hogeschool Utrecht. “Daarmee zijn die bedrijven technisch failliet en dreigen ze met het einde van de coronacrisis in zicht alsnog te kapseizen”. Het kleinbedrijf vertegenwoordigt 95,5% van alle bedrijven in Nederland. Deze bedrijven hebben niet meer dan tien medewerkers en zorgen voor bijna voor een kwart van alle bedrijfswinsten en voor een derde van de werkgelegenheid in het bedrijfsleven. “Na een half jaar lockdown zijn alle producten over de houdbaarheid heen”', zegt Hans van Eijk van horecagroothandel Hocras. “Nu de terrassen weer opengaan moeten ook de frisdrank en tomatenpuree opnieuw worden ingekocht. Vooral kleinere horecaondernemers kunnen de rekening voor het inkopen van de voorraden niet altijd in één keer betalen”. Weliswaar is het aantal faillissementen in maart iets opgelopen, toch ligt dat volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) nog steeds op een zeer laag niveau. Ook Van Teeffelen verwacht geen forse toename van het aantal faillissementen,. Echter er worden wel bedrijven beëindigd. Hij rekent de komende tijd op een golf aan bedrijfsbeëindigingen.
Krantenkop op Woensdag 29 april 2021
Techbedrijven zien mede door de pandemie de winsten stijgen
Techbedrijven Microsoft en Alphabet, het moederbedrijf van Google, hebben dinsdag de cijfers voor het eerste kwartaal van 2021 gepresenteerd. Beide bedrijven noteerden een hoge winst, die ze mede aan de pandemie toeschreven. Bij Alphabet was er sprake van recordcijfers.
Het hoofdkwartier van Google in Californië. Foto Paresh Dave / Reuters
Een groot deel van de stijging is volgens Alphabet toe te schrijven aan toegenomen advertentie-inkomsten van Google Search. Daarnaast worden er tijdens de pandemie meer Youtube-video’s bekeken, waardoor het bereik van advertenties op het platform toeneemt.
Voor Microsoft is, naast de verkoop van telefoons en computers, een belangrijke factor de groeiende verkoop van producten waarmee bedrijven online kunnen werken.
En hiermee ben ik aan het einde gekomen van de derde derde golf in de Covid crisis van de jaren 2020 en 2021 in Nederland. Onder welk gezichtspunt, met welk doel, vanuit wel gezichtspunt en met welke systematiek ook dit overzicht is gemaakt, verwijs ik naar Menu - En toen kwam Corona ..... In de loop van deze website heb ik tussendoor mijn inmiddels verworven inzichten verwoord. Ik ben van plan aan het einde van de verwerking van al het materiaal op deze website een concluderend slotstuk of een artikel te schrijven.
Ik ga nu over naar de vierde en laatste golf van de Covid crisis waarvan de 'pieken' vielen in de maanden november en december van 2021